Zihinsel Bulaşma, Dindarlık, Kendini Affetme, Suçluluk ve Düşünce Eylem Kaynaşmasının Obsesif Kompulsif Bozukluk Semptomlarıyla İlişkisinin İncelenmesi: Üniversite Öğrencilerinde Deneysel Bir Çalışma

TEZ

Zihinsel Bulaşma, Dindarlık, Kendini Affetme, Suçluluk ve Düşünce Eylem Kaynaşmasının Obsesif Kompulsif Bozukluk Semptomlarıyla İlişkisinin İncelenmesi: Üniversite Öğrencilerinde Deneysel Bir Çalışma

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Bölüm
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
443555
Sayfa Sayısı
168
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Obsesif Kompulsif Bozukluk'ta (OKB) yaygın görülen semptomlardan biri, bulaşma/kirlenme obsesyonu ve yıkama kompulsiyonudur. Son zamanlarda kirlenme korkusunun kirli bir nesne ile fiziksel temas olmadan ortaya çıkabileceği düşünülerek Rachman (1994) tarafından zihinsel bulaşma/kirlenme kavramı ortaya atılmıştır. Zihinsel kirlenme, kirli bir nesneye herhangi bir temas olmadan, birtakım düşüncelerle, imgelerle, anılarla veya bazı olumuz yaşam olaylarıyla ortaya çıkabilen, içsel kirlilik hisleriyle ifade edilen ve ahlaki bir boyutu olan bir kavramdır. Bu çalışmanın temel amaçlarından biri, zihinsel kirlenme olgusunun ülkemizdeki örüntüsünü ve dindarlık, kendini affetme, suçluluk, kirlenmeye ilişkin düşünce-eylem kaynaşması (DEK) ve OKB belirtileriyle olan ilişkisini incelemektir. Çalışmanın bir diğer temel amacı ise, yüksek ve düşük düzey dindar katılımcıların belirlenerek, alanyazında zihinsel kirlenmeyi tetiklediği bilinen senaryoların bu katılımcılara dinletilerek grupların birbirinden nasıl farklılaşacağının incelenmesidir. Çalışmanın birinci aşamasına Hacettepe Üniversitesi'nde eğitim gören 409'u kadın 66'sı erkek 476 kişi katılmıştır. Elde edilen bulgular, dindarlık düzeyinin genel obsesif-kompulsif semptom düzeyiyle ve semptom alt türlerinden sıralama, yıkama, nötralizasyon ve kontrol semptomlarıyla pozitif yönde ilişkili olduğuna işaret etmiştir. Bununla birlikte, beklenenle tutarlı olarak dindarlık düzeyi kirlenmeye ilişkin DEK inançlarıyla, suçluluk duygularıyla ilişkili bulunurken; beklenenin aksine zihinsel kirlenme duygularıyla ve kendini affetmeyle ilişkili bulunmamıştır. Ancak zihinsel kirlenme duyguları, obsesif kompulsif semptom düzeyi, kirlenmeye ilişkin DEK inançları, suçluluk duyguları ve kendini affetmeme ile anlamlı ilişkiler göstermiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında, birinci aşamaya katılmış katılımcılar arasından yüksek düzeyde dindar (n = 48) ve düşük düzeyde dindar (n = 44) olarak belirlenen toplam 92 katılımcı yer almıştır. Zihinsel kirlenmeyi tetiklediği bilinen öpüşme senaryoları katılımcılara dinletilmiş ve zihinsel kirlenmeye ilişkin değişkenler açısından gruplar karşılaştırılmıştır. Analiz sonuçlarının beklenenle tutarlı olarak, dindarlık düzeyinin ve senaryo koşulunun zihinsel kirlenme duyguları üzerindeki etkilerini destekler nitelikte olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular, klinik ve araştırma doğurguları açısından alanyazın ışığında tartışılmıştır.

Bilekli, İlgün, Zihinsel Bulaşma, Dindarlık, Kendini Affetme, Suçluluk ve Düşünce Eylem Kaynaşmasının Obsesif Kompulsif Bozukluk Semptomlarıyla İlişkisinin İncelenmesi: Üniversite Öğrencilerinde Deneysel Bir Çalışma , Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016, Yüksek Lisans, pdf.