Okullarda Demokratik Okul Kültürüne İlişkin Görüşlerin Belirlenmesi

TEZ

Okullarda Demokratik Okul Kültürüne İlişkin Görüşlerin Belirlenmesi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Bölüm
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
461453
Sayfa Sayısı
181
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmanın amacı, okullarda demokratik okul kültürüne ilişkin görüşleri belirlemek ve demokratik okul kültürüne ilişkin kavramsal bir çerçeve sunmaktır. Betimsel tarama modelindeki araştırmanın örneklemini "Demokratik Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Projesi" kapsamında Türkiye'de 10 ilde (Edirne, Elazığ, İstanbul, Konya, Manisa, Mardin, Sakarya, Mersin, Samsun, Yozgat) yer alan pilot ve gönüllü okullardaki 516 ilköğretim ve 378 ortaöğretim öğrencisi, 592 okul yöneticisi/öğretmen ile 609 öğrenci velisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak proje kapsamında geliştirilen "Demokratik Okul Kültürü" ölçekleri kullanılmıştır. Verilerin analizinde katılımcıların demokratik okul kültürü ve boyutlarına ilişkin görüşleri betimsel istatistiklerle incelenmiş, katılımcı görüşlerinin çeşitli değişkenler (cinsiyet, eğitim kademesi ve görev türü) açısından farklılık gösterip göstermediği belirlenmiştir. Elde edilen veriler, (i) İletişim, Etkileşim ve İşbirliği, (ii) Okul ve Öğrenme Ortamı, (iii) Kimlik ve Aidiyet, (iv) Sorumluluk ve (v) Karar Alma Süreci olmak üzere beş boyutta değerlendirilmiştir. Sonuç olarak öğrenci, yönetici-öğretmen ve velilerin görüşlerine göre okullarda orta ve üzeri düzeyde bir demokratik okul kültürü bulunduğu belirlenmiştir. Projenin bu anlamda katkı sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Demokratik okul kültürü boyutlarında görev türü ve eğitim kademesi açısından farklılıklar bulunmuştur. İletişim, etkileşim ve işbirliği boyutu öğretmen, yönetici ve velilerin, kimlik ve aidiyet ile sorumluluk boyutları ise öğrencilerin en yüksek ortalamalara sahip olduğu boyutlardır. Okullarda etkin iletişim, etkileşim ve işbirliği süreçlerinin olduğu, katılımcıların okullarında mutlu oldukları ve okullarını sahiplendikleri görülmüştür. Katılımcıların sorumluluklara ilişkin farkındalıklarının bulunduğu, karar süreçlerinde yer aldıklarını ifade ettikleri belirlenmiştir. Katılımcılar arasında ortaöğretim öğrencilerinin tüm boyutlarda daha olumsuz görüşlere sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra Okul ve Öğrenme Ortamları boyutu tüm katılımcıların en olumsuz görüşlerinin olduğu boyut olarak bulunmuştur. Bu bağlamda eğitim yöneticileri ve öğretmenlerin okullarda öğrenme ortamları ve süreçleri ile ilgili yeni düzenlemeler yapması, öğrenme ortamlarının çeşitlendirilmesi sosyal ve kültürel faaliyetler için daha fazla zaman ve mekânların oluşturulması, öğrenci ve öğretmenlerin bu etkinliklere teşvik edilmesi önerilmiştir. Demokratik okul kültürü oluşturma ve sürekliliğin sağlanması için geliştirilmeye ihtiyaç duyulan alanlara yönelik kapsamlı bir analiz yapılması, bu alanlarda yeni etkinlik ve eğitimlerin tasarlanması önerilmiştir.

Tabak, Burcu Yavuz, Okullarda Demokratik Okul Kültürüne İlişkin Görüşlerin Belirlenmesi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2017, Doktora, pdf.