Yeni Bir Sosyal Ortama Uyum Sürecinde Psikotik Yaşantılar
Yazar/Hazırlayan
|
|
Makale Türü
|
Dergi Bölümü
|
Dergi Adı
|
|
Sayı No
|
1
|
Yıl
|
|
Yer
|
|
Sayfa Aralığı
|
1-10
|
Tam Metin (PDF)
|
|
Kategori
|
|
Makale Özeti
|
Amaç: Yeni bir ortama uyum sürecinde yaşanan sosyal stres ve algılanan dışlanma ile psikotik yaşantılar (PY) arasındaki ilişki incelenmiştir. Yöntem: Üniversiteye yeni başlayan öğrenciler (s: 164) son altı aydaki PY, sosyal ortama uyum stresi ve dışlanma için taranmıştır. Tarama, Toplumda Psişik Yaşantılar Ölçeği’nin (CAPE - Community Assessment of Psychic Experiences) pozitif yaşantılar boyutuyla yapılmıştır. Yeni sosyal çevredeki (üniversite sınıfı “dar çevre” ve İzmir şehri “geniş çevre”) sosyal stres ve dışlanma sorgulanmıştır. Örneklem ortancaya göre düşük (ilk ve ikinci çeyreklik; s: 82) ve yüksek (üçüncü ve dördüncü çeyreklik; s: 82) CAPE gruplarına ayrılmıştır. Grupların dağılımı ile demografik olan ve olmayan etkenler, sosyal stres ve dışlanma arasındaki ilişki incelenmiştir. Bulgular, üniversitede ilk yılı olmayanların dışlandığı ve grupların ilk ile son çeyreklik dilimlerle oluşturulduğu iki alt analiz ile test edilmiştir. Bulgular: Dar ve geniş sosyal çevrede algılanan dışlanma (düzeltilmiş β=0,08; %95 güven aralığı [GA]: 0,01-0,11), dar sosyal çevreye stresi (düzeltilmiş β=0,02; %95 GA 0,01-0,04) yüksek CAPE grubunda yer alma olasılığını arttırıyordu. Ayrıca düşük anne eğitim düzeyi ve sigara kullanımı yüksek CAPE grubunda yer alma olasılığını arttırıyordu. Sosyal çevre ile PY arasındaki ilişki, ilk çeyreklik ve son çeyreklik arasındaki karşılaştırma ve analizlerde daha belirgindi. Sosyal çevreye ilk kez katılan ama üniversitede ilk yılı olmayan öğrencilerin dışlandığı analizlerde sosyal çevre ile PY arasındaki ilişki ortadan kalkıyordu. Sonuç: Yeni bir sosyal ortama uyum sırasında yaşanan zorluklar PY riskini arttırıyor olabilir. Bu ilişki sosyal stresin yüksek olduğu gruplarda (örneğin akademik başarısızlık ya da yüksek dışlanma algısı) daha belirgindir.
|
Binbay, Tolga - Mısır, Emre - Özsoydan, Ebru Onrat - Artuk, Mert - Fidan, Simay - Karakiraz, Arzu - Önder, Ezgi - Öztürk, Arjin - Sayın, Merve Buse - Ulaş, Halis - Akdede, Berna - Alptekin, Köksal, Yeni Bir Sosyal Ortama Uyum Sürecinde Psikotik Yaşantılar, Türk Psikiyatri Dergisi, Ankara, 1, 2017, 1-10, pdf.