Ergenlerde Kendine Zarar Verme Davranışına Eşlik Eden Duygusal Şemalar

MAKALE

Ergenlerde Kendine Zarar Verme Davranışına Eşlik Eden Duygusal Şemalar

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Sayı No
1
Yıl
Sayfa Aralığı
69-78
Tam Metin (PDF)
Kategori
Makale Özeti
Bu çalışmanın amacı ergenlerde görülen kendine zarar verme davranışına (KZD) eşlik eden duygu düzenleme süreçlerinin, duygusal şema yaklaşımı üzerinden araştırılmasıdır. Yöntem: Araştırmaya KZD bulunan 101 ergen, KZD bulunmayan ancak klinik olarak tanı konularak tedavisi sürdürülen 99 ergen ve herhangi bir psikiyatrik yakınması ve başvurusu olmayan 99 sağlıklı ergen alınmıştır. KZD olduğunu belirtenlere Sosyodemografik Veri Formu, Kendine Zarar Verme Davranışı Veri Formu, Leahy Duygusal Şema Ölçeği (LDŞÖ) uygulanmıştır. Poliklinik başvurusunda kendisine psikiyatrik bozukluk tanısı konulan, ancak KZD olmayan hasta grubuna ve sağlıklı gönüllü gruba ise Sosyodemografik Veri Formu ve Leahy Duygusal Şema Ölçeği uygulanarak üç grubun sonuçları karşılaştırılmıştır. Elde edilen veriler ki-kare testi ve tek yönlü varyans analizi yöntemleri ile incelenmiştir. Sonuçlar: İntihar girişimi öyküsü, çocukken şiddet görme, aile içi şiddet değişkenleri KZD olan ve olmayan hasta gruplarında sağlıklı gruba göre anlamlı derecede yüksek saptanırken; anne-babadan ayrı kalma ve göç öyküsü ise KZD grubunda her iki gruba göre anlamlı derecede daha yüksek oranda saptanmıştır. Gruplar karşılaştırıldığında LDŞÖ ‘duygulara karşı zayıflık’, ‘kontrol edilmezlik’, ‘ruminasyon’, ‘duyguları zararlı görme’, ‘farklılık’ ve ‘suçluluk’ alt-ölçeklerinin ortalama puanları KZD grubunda diğer gruplara göre anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur. LDŞÖ ‘hisleri kabul’, ‘uzlaşı’, ‘anlaşılabilirlik’ alt-ölçekleri puanları KZD grubunda diğer gruplardan daha düşük saptanmıştır. Tartışma: Bu sonuçlar bireylerin gelişim dönemlerinde karşılaştıkları önemli ruhsal stresörlerin KZD açısından hazırlayıcı etkilere sahip olduğunu göstermektedir. Araştırmadan elde edilen veriler, KZD’nin yaşanan olumsuz duygularla işlevsel olmayan baş etme yöntemlerinden biri olduğuna ilişkin yaklaşımı desteklemektedir. KZD’nin duyguları düzenleme işlevini ve ona eşlik eden duygusal şemaları tedavi sürecinde göz önünde bulundurmak, karşılaşılabilecek zorlukları aşmada yardımcı olabilir.

Yavuz, Kasım Fatih - Yavuz, Nuran - Ulusoy, Sevinç - Özgen, Güliz, Ergenlerde Kendine Zarar Verme Davranışına Eşlik Eden Duygusal Şemalar, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 1, 2017, 69-78, pdf.