Bağlanma Stilleri ve Zihinsel Modellerin Kuşaklararası Aktarımında Anababalık Stillerinin Rolü

TEZ

Bağlanma Stilleri ve Zihinsel Modellerin Kuşaklararası Aktarımında Anababalık Stillerinin Rolü

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
94599
Sayfa Sayısı
228
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmanın amacı bağlanma ve anababalık stilleri kavramları çerçevesinde bağlanma zihinsel modellerinin kuşaklararası aktarımında anababalık davranışlarının rolünü incelemektir. Araştırmanın temel örneklemini 657 lise öğrencisi ve bu öğrencilerin 246 'sının annesiyle 137'sinin babası oluşturmuştur (129 çift). Ebeveynlerde gözlenen kaçınmacı bağlanmanın ailede uygulanan kabul / ilgi düzeyi yoluyla çocuklarda kaçınmacı bağlanmayı, anababaların gözlenen kaygılı bağlanmanın ise sıkı denetim içeren anababalık davranışları yoluyla çocuklarının kaygı düzeyini yordaması beklenmiştir. Araştırmanın bu temel denencesi nedensel modeller (Yapısal Eşitlik Modeli) yardımıyla sulanmıştır. Sonuçlar, anababa ile ergenlerin bağlanma zihinsel modelleri arasında beklenenden daha zayıf ilişkiler olduğunu ancak, anababaların bağlanmada kaçınma düzeylerinin, beklendiği gibi, kabul / ilgi anababalık boyutuyla, kaygı düzeylerinin de sıkı denetim anababalık boyutuyla güçlü ilişkiler gösterdiği saptanmıştır. Annelerin kaçınma düzeylerinin kabul/ilgi içeren anababalık boyutuyla, kaygı düzeylerinin de sıkı denetim boyutuyla ergende kaçınmacı bağlanmayı, babaların ise kaçınma ve kaygı düzeylerinin etkileşiminin ergenlerin bağlanma kaygısını yordadığı bulunmuştur. Ayrıca, geleneksel baba rollerine uygun olarak, babaların çocuk yetiştirmede aşın düzeyde denetime başvurmalarının ergenlerin hem bağlanma kaygısını hem de kaçınma davranışlarını arttırdığı gözlenmiştir. Anababa ve ergenlerin aile içinde uygulanan anababalık davranışlarını algılamaları açısından benzerlik gösterdikleri, ancak anababa ile ergenler arasında Ergenlikte Bağlanma 176 diğer değişkenler açısından ilişkilerin beklenenden daha düşük düzeyde olduğu bulunmuştur. Kaçınma ve kaygı düzeyleri temelinde yapılan bağlanma sınıflandırmasına dayalı analizler güvenli bağlanan ergenlerin güvensiz bağlananlara (korkulu, saplantılı ve kayıtsız) oranla, benlik değerlendirmeleri, psikolojik belirtiler, problem davranışlar ve akademik basan açısından en avantajlı grubu oluşturduklarını göstermiştir. Sonuçlar, ergenlik dönemine özgü gelişimsel özellikler, bağlanma ve anababalık davranışlarının kültürel boyutu ve bağlanmanın ölçümünde genel sorunlar çerçevesinde tartışılmıştır.

Güngör, Derya, Bağlanma Stilleri ve Zihinsel Modellerin Kuşaklararası Aktarımında Anababalık Stillerinin Rolü, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensititüsü, 2000, Doktora, pdf.