Akış Kuramına Dayalı Stresle Başa Çıkma Grup Programının Ergenlerin Stresle Başa Çıkma Stratejilerine Etkisi

TEZ

Akış Kuramına Dayalı Stresle Başa Çıkma Grup Programının Ergenlerin Stresle Başa Çıkma Stratejilerine Etkisi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Bölüm
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
205185
Sayfa Sayısı
363
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmada, akış kuramına dayalı Stresle Başa Çıkma Grup Programı'nın, lise birinci sınıfta öğrenim gören, 14-17 yaşlar arasındaki ergenlerin stresle başa çıkma stratejilerini etkileyip etkilemediği incelenmiştir. Bu amaçla, araştırmada dört denence test edilmiştir. Bunlar; akış kuramına dayalı stresle başa çıkma grup programına katılan lise birinci sınıf öğrencilerinin stresle başa çıkmada kullandıkları, (1) genel başa çıkma, (2) mücadele, (3) kişisel kontrol ve (4) çevreyle etkin temas stratejilerinin düzeyleri böyle bir programa katılmayan öğrencilere göre daha yüksek olacaktır. Bu araştırma, kontrol gruplu ön-test ve son-test modele dayalı deneysel bir araştırmadır. Araştırmanın bağımsız değişkeni, akış kuramı temel alınarak hazırlanmış Stresle Başa Çıkma Grup Programı (SBGP)'dır; bağımlı değişkeni ise, stresle başa çıkma stratejileridir. Bağımlı değişkene ilişkin veriler, bu araştırma kapsamında araştırmacı tarafından akış kuramı temel alınarak geliştirilen Stresle Başa Çıkma Stratejileri Ölçeği (SBSÖ) ile belirlenmiştir. SBSÖ toplam 48 madde ve üç alt ölçekten oluşmaktadır. Alt ölçekler; (1) Mücadele, (2) Kişisel Kontrol ve (3) Çevreyle Etkin Temas stratejileridir. SBSÖ, 14-17 yaşlar arasındaki ergenlerin gelişimsel ve okul kaynaklı var olan ve olası stresli yaşantılara ilişkin başa çıkma stratejilerini ölçmektedir. Ölçekten elde edilen puan yükseldikçe, etkin ya da işlevsel anlamda başa çıkma düzeyi de yükselmektedir. SBGP, yalnızca var olan değil, olası stresli yaşantılarla da etkin bir biçimde başa çıkabilmek için güçlü bir kişisel donanım kazandırma işlevine sahip bir programdır. Araştırma, 2003-2004 eğitim-öğretim yılında Ankara Yenimahalle ilçesindeki Mimar Sinan Lisesi'nin, I. sınıfında öğrenim gören, 10 deney, 10 da kontrol grubunda olmak üzere toplam 20 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Araştırmanın deney grubuna, akış kuramına dayalı stresle başa çıkma grup programı, her biri 90 dakika olmak üzere 13 oturumda uygulanmıştır. SBGP'nın uygulanma sürecinde ergenlere stratejiler kazandırılırken, şu teknik ve yöntemlerden yararlanılmıştır: Bilgi verme, bilişsel olarak olumlu biçimde yeniden yapılandırma ve değerlendirme, yaşantıyı örnekleme yöntemi, amaç ve vizyon belirleme, zaman yönetimi, problem çözme, hayal etme, etkin dinleme, empati kurma, açık uçlu soru-yanıt, küçük ve büyük grup tartışması, davranışın mantıksal analizi, model alma, rol oynama ve davranışı prova etme, akran desteği, geri bildirim alma ve verme, ev ödevleri ve süreci kişisel dosyalarla izleme. Araştırmanın, öntest ve sontest puanlarına ilişkin analizlerde, denek sayısı az ve SBSÖ'nin geneline ve alt ölçeklerine ilişkin puanlar çarpık olduğu için, (t) testinin bir alternatifi olan Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırmada hata payı, ön testlere ilişkin istatistiksel analizlerde 0.05, son testlere ilişkin istatistiksel analizlerde ise 0.01 olarak kabul edilmiştir. İstatistiksel analiz sonuçları, araştırmada kurulan tüm denencelerin 0.01 düzeyinde doğrulandığını göstermiştir. Bu bulgulara dayanarak, Stresle Başa Çıkma Grup Programının benzer gruplarda uygulanabilecek düzeyde etkili bir program olduğu sonucuna varılmıştır.

Aydın, Kamile Bahar, Akış Kuramına Dayalı Stresle Başa Çıkma Grup Programının Ergenlerin Stresle Başa Çıkma Stratejilerine Etkisi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2005, Doktora, pdf.