Yineleyen Depresif Bozukluk ve Bipolar Bozukluk Tanılı Ebeveynlerin Ergenlik Çağındaki Çocukları ve Eşleştirilmiş Sağlıklı Kontrollerin Ergenlik Çağındaki Çocuklarında Duygusal Çatışmaların Çözümlenmesi ve Yıkıcı Duygudurum Bozukluğu Tanısının Yaygınlığı

TEZ

Yineleyen Depresif Bozukluk ve Bipolar Bozukluk Tanılı Ebeveynlerin Ergenlik Çağındaki Çocukları ve Eşleştirilmiş Sağlıklı Kontrollerin Ergenlik Çağındaki Çocuklarında Duygusal Çatışmaların Çözümlenmesi ve Yıkıcı Duygudurum Bozukluğu Tanısının Yaygınlığı

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
426611
Sayfa Sayısı
123
Tez Türü
Tıpta Uzmanlık
Kategori
Tez Özeti
Amaç: Son yıllarda yapılan araştırmalar çocukluktaki epizodik irritabilitenin erişkinlikteki bipolar bozuklukla, ağır ve süreğen irritabilitenin ise daha çok unipolar depresyon ve anksiyete bozuklukları ile ilişkili olduğunu göstermiştir (Stringaris ve ark. 2009, 2012). Bu çalışmalar doğrultusunda DSM 5'te yeni bir tanı olarak kronik irritabilite ve öfke patlamaları yaşayan çocukları tanımlayan Yıkıcı Duygu durum Düzensizliği Bozukluğu (YDDB) tanısı Depresif Bozukluklar başlığı altında yer almıştır. Bu araştırmada Yineleyen Major Depresif Bozukluk ve Bipolar Bozukluk tanılı ebeveynlerin çocuklarında ruhsal bozuklukların yapılandırılmış görüşme ile değerlendirilmesi, YDDB tanısının yaygınlığı, bilişsel (Stroop Testi- TBAG formu) ve emosyonel çatışmaların (Emosyonel Stroop) çözümlenmesinin değerlendirilmesi ve sağlıklı kontrollerin çocukları ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: 2015 Ocak-Haziran ayları arasında araştırma merkezine başvuran ve Depresyon ve İlişkili Bozukluklar ile Bipolar ve İlişkili Bozukluklar tanılarını almış erişkin hastaların geriye dönük dosya taraması yapılmıştır. Yapılan taramalar sonucunda Yineleyen Depresif Bozukluk ve Bipolar Bozukluk tanılarını karşıladığı düşünülen hastalara ulaşılmış ve 12-16 yaş arası çocuğu olup dışlama ölçütleri dışında kalan hastalar SCID ile değerlendirilmiştir. Sonuçta çalışmamızda yineleyen depresif bozukluk, bipolar bozukluk ve sağlıklı kontrol grubunda toplam 81 aile ve 90 çocuk yer almıştır. Çocuklara KDSADS uygulanmış, ek olarak KDSADS içerisinde yer almayan, araştırmacılar tarafından DSM 5 ölçütlerine dayalı olarak oluşturulan ve ön analizleri yapılan YDDB modulu uygulanmıştır. Çocuklarda bilişsel çatışma çözümlemesi için Stroop testi TBAG formu, emosyonel çatışma çözümlemesi için araştırmacılar tarafından oluşturulan ve ön analizleri yapılan yüz-kelime paradigmasına dayalı emosyonel stroop testi uygulanmıştır. Bulgular: K-SADS ile yapılan değerlendirmelerde en sık karşılanan tanı %18.9 ile DEHB iken bunu %10.1 ile ayrılık anksiyetesi, %7.9 ile KOKGB takip etmektedir. Ebeveyn bildirimlerine göre hiç bir çocuk herhangi bir DDB tanısı almaz iken çocuk bildirimlerinde %5.5 çocuk yaşam boyu MDB tanısını karşılamaktadır. Tüm örneklemde ebeveynlerden alınan bilgilerle Yıkıcı Duygudurum Düzensizliği Bozukluğu DSM-5 tanı ölçütleri sorgulandığında 5 olgunun (% 5.5) değerlendirme sırasında ve yaşam boyu bu tanıyı karşıladığı saptanmıştır. Ergenlerden alınan bilgilerle ise bu oran % 4.4 (n=4) olarak saptanmıştır. Ebeveynlerden alınan bilgilere göre tanı alan olguların üçü UP, geri kalanları ise BP grubundandır. Çocuk Davranış Değerlendirme Ölçeği-Disregülasyon profili T puanı > 210 olan çocukların duygudurum düzenleme sorunları ile karakterize olan bir patolojiyi gösterebileceği kabul edildiğinde (Mbekou ve ark. 2014) hem anne hem de babaların doldurduğu ölçeklerde ikişer olgunun (% 2.2) patolojik sınırda skorlar elde ettiği görülmüştür. Bu olgulardan biri UP, diğeri ise BP grubundadır. Stroop testi TBAG formunda tüm kartlarda testi tamamlama süreleri BP > UP > kontrol şeklinde sıralanmaktadır. Emosyonel Stroop testinde ise BP grubundaki ergenlerin UP ve kontrol gruplarına göre anlamlı ölçüde daha geç yanıt verdikleri görülmüştür (Mann-Whitney U testi, Ki Kare= 6.2, p=0.05). Sonuç: Bu araştırmada Hem ebeveyn hem de çocuklardan alınan bilgilere göre tüm gruplarda en sık tanının DEHB olduğu, tüm örneklemde ebeveynlerden alınan bilgilerle 5 olgunun (% 5.5) YDDB tanısını karşıladığı, YDDB tanısı için UP ve BP gruplarında anlamlı fark saptanamadığı, Stroop Testi- TBAG formunda BP tanılı ebeveynlerin çocuklarının anlamlı derecede uzun yanıt latansı gösterdiği, emosyonel Stroop paradigmasında BP ebeveyn çocuklarının diğer iki gruba göre anlamlı ölçüde daha geç yanıt verdikleri ve daha çok hata yaptıkları ancak bu farkın son deneme bloku içerisinde ortadan kalktığı görülmüştür.

Topal, Zehra, Yineleyen Depresif Bozukluk ve Bipolar Bozukluk Tanılı Ebeveynlerin Ergenlik Çağındaki Çocukları ve Eşleştirilmiş Sağlıklı Kontrollerin Ergenlik Çağındaki Çocuklarında Duygusal Çatışmaların Çözümlenmesi ve Yıkıcı Duygudurum Bozukluğu Tanısının Yaygınlığı, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Tıp Fakültesi, 2016, Tıpta Uzmanlık.