Seçim Kuramına ve Gerçeklik Terapisine Dayalı Öfkeyle Başa Çıkma Eğitim Programının ve Etkileşim Grubu Uygulamasının Üniversite Öğrencilerinin Öfkeyle Başa Çıkma Becerileri Üzerindeki Etkisi

TEZ

Seçim Kuramına ve Gerçeklik Terapisine Dayalı Öfkeyle Başa Çıkma Eğitim Programının ve Etkileşim Grubu Uygulamasının Üniversite Öğrencilerinin Öfkeyle Başa Çıkma Becerileri Üzerindeki Etkisi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
205146
Sayfa Sayısı
343
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmanın temel problemi, üniversite öğrencilerinin öfke duygusuyla etkili bir biçimde başa çıkma becerileri üzerinde, seçim kuramı gerçeklik terapisine dayalı öfkeyle baş etme eğitim programı ile etkileşim grubu yaşantısının etkilerinin karşılaştırılması ve bu uygulamaların kısa süreli ve kalıcı etkilerinin araştırılmasıdır. Araştırma 2004-2005 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışma Programı ile Sınıf Öğretmenliği Programı 2. sınıf öğrencilerinden yansız olarak seçilmiş olan 60 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak Spielberger tarafından 1988 geliştirilmiş ve Özer (1994b) tarafından Türkçe'ye uyarlanmış olan Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada 4x3 lük (deney-kontrol- plasebo ve bekleme durumundaki kontrol grubu x öntest- sontest- izleme ölçümü) split plot desen kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenini, öğrencilerin sürekli öfke düzeyleri ve öfke ifade tarzları oluşturmaktadır. Bağımsız değişkenini ise öğrencilere uygulanmış olan öfkeyle başa çıkma eğitimi ve etkileşim grubu sürecinde geçirilen yaşantılar oluşturmaktadır. Deneysel uygulamaların başlangıcında Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzı Ölçeği Rehberlik ve Psikolojik Danışma Programı ile Sınıf Öğretmenliği Programı 2. sınıf öğrencilerinin tümüne uygulanmıştır. Sürekli Öfke alt ölçeği puanları esas alınarak, grup ortalamasının üzerinde puan alan öğrenciler arasından, her bir gruba 15 öğrenci olmak üzere toplam 60 öğrenci belirlenmiştir. Bu öğrencilerin deney ve kontrol gruplarına atanması işlemi yansız atama (kura çekme) yoluyla gerçekleştirilerek 4 grup oluşturulmuştur. Bu gruplar; 1. Öfkeyle başa çıkma eğitim programının uygulandığı grup, 2. Etkileşim grubu uygulanan öğrencilerin oluşturduğu grup, 3. Plasebo kontrol grubu ve 4. Hiçbir deneysel işlemin uygulanmadığı bekleme durumundaki kontrol grubudur. Oluşturulan gruplar arasında ön testler bakımından fark olup olmadığına tek yönlü varyans analiziyle kontrol edilmiştir. Deneysel uygulamaların bitiminde gruplardan son ölçümler alınmış ve son ölçümlerden bir ay sonra ise izleme ölçümü amacıyla ölçek tekrar uygulanmıştır. Bu ölçümlerden elde edilen verilerin analizinde, ölçüm ve gruplar arasında anlamlı bir farkın olup olmadığı tek faktör üzerinde tekrarlı ölçümler için iki faktörlü varyans analiziyle kontrol edilmiştir. Faktör analizi sonucunda deneysel işlemin etkisini ortaya koymak için veriler Tukey testine tabi tutulmuştur. Bu araştırmanın sonucunda, araştırmacı tarafından seçim kuramı ve gerçeklik terapisine dayalı olarak geliştirilmiş olan 11 oturumluk öfkeyle başa çıkma eğitim programının, öğrencilerin, sürekli öfke düzeylerini ve içe yönelik öfke düzeylerini anlamlı düzeyde azalttığı, öfke kontrol düzeylerini anlamlı düzeyde yükselttiği ortaya konulmuştur. Programın dışa yönelik öfke üzerinde ise anlamlı bir etkisinin olmadığı görülmüştür. Araştırma kapsamında oluşturulmuş olan ikinci bir deney grubu ise etkileşim grubu uygulamalarının yapıldığı gruptur. Bu grupta yapılan uygulamaların, öğrencilerin sürekli öfke düzeylerinin anlamlı düzeyde azalmasına ve öfke kontrol düzeylerinin anlamlı düzeyde yükselmesine yol açtığı saptanmıştır. Etkileşim grubu uygulamasının, öğrencilerin, içe yönelik öfke düzeyleri ve dışa yönelik öfke düzeyleri üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı görülmüştür.

Özmen, Ahmet, Seçim Kuramına ve Gerçeklik Terapisine Dayalı Öfkeyle Başa Çıkma Eğitim Programının ve Etkileşim Grubu Uygulamasının Üniversite Öğrencilerinin Öfkeyle Başa Çıkma Becerileri Üzerindeki Etkisi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2004, Doktora, pdf.