Hiper ortamların etkiliği ve verimliliğini azaltan bazı sınırlılıklar vardır. Bunların en önemlileri bilişsel yük ve kaybolmadır. Bu faktörlerin olumsuz etkilerini ortadan kaldırabilmek için öncelikle bu faktörlerin ölçülebilmesi ve aralarındaki ilişkinin ortaya konulması gerekmektedir. Bu amaçla, bu araştırmada, bilişsel yükün ölçülmesinde kullanılan Paas ve Van Merrienboer (1993) tarafından geliştirilen 9’lu derecelendirme ölçeğinin (Subjective Rating Scale) Türkçe’ye uyarlama çalışması yapılmıştır. Ölçeğin anlaşılırlığı ve çevirinin uygunluğu için uzmanlardan görüş alınmış ve deneme formu oluşturulmuştur. Ölçeğin ölçüt geçerliliği için öğrencilerin kaybolma puanlarının bilişsel yüklenmelerine göre değişip değişmediğine bakılmış ve bilişsel olarak aşırı yüklenen öğrencilerin kaybolduğunu belirten literatürdeki araştırmaları destekler nitelikte bulunmuştur (t=5.95, p=.000). Birinci uygulamaya katılan 259 öğrencinin rasgele iki ayrı gruba ayrılması sonucu, iki grup arasında fark olup olmadığına t-testi ile bakılmıştır (t(259)=0.261; p>.01). Bilişsel yük ölçeğinden öğrencilerin aldıkları toplam puana göre oluşturulan alt %27’lik ve üst %27’lik grupların madde ortalama puanları arasında anlamlı farklılık olduğu (t=25.37, p=.000) görülmüştür. 40 öğrenci üzerinde yapılan ikinci uygulama sonucu ölçeğin güvenirlik analizine ilişkin Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı .78 ve Spearman Brown iki yarı test korelasyonu .79 olarak hesaplanmıştır. Bilişsel yük ve kaybolmanın öğrencilerin öğrenim gördükleri bölüm, cinsiyet ve bilgisayar kullanma düzeylerine göre değişmediği sonucuna varılmıştır. Fakat öğrencilerin bilişsel yük puanlarının internet kullanma düzeylerine göre anlamlı farklılık gösterdiği görülmektedir [F(4,243)=4.990, p<.01]. Bu bulgu öğrencilerin internet kullanma düzeylerinin artması ile bilişsel olarak daha az yüklendiklerini göstermektedir. Ayrıca bilişsel olarak yüklenen öğrencilerin performanslarının bilişsel olarak yüklenmeyen öğrencilere göre düşük olduğu ve görev tamamlama sürelerinin de daha fazla olduğu bulunmuştur.