Üniversite Seçme Sınavına Hazırlanan Türk Öğrencilerde Depresyon, Sınav Kaygısı ve Sosyal Destek

MAKALE

Üniversite Seçme Sınavına Hazırlanan Türk Öğrencilerde Depresyon, Sınav Kaygısı ve Sosyal Destek

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Sayı No
29
Yıl
Yer
Sayfa Aralığı
171-184
Tam Metin (PDF)
Kategori
Makale Özeti
Problem durum: Türkiye'de yüksek öğretime giriş önemli bir sorundur. Türkiye'de üniversiteler, Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) ile öğrenci almaktadırlar. Her yıl ÖSS'ye iki milyona yakın aday başvurmakta ve adaylarından yaklaşık % 10 kadarı bir lisans programına (Açık Öğretim hariç) yerleşebilmektedir. Üniversiteye yerleşebilmek için, öğrenciler, ilköğretim yıllarından başlayarak ÖSS'ye hazırlanmakta; okul derslerinin yanı sıra dershanelere devam etmektedirler. ÖSS'ye hazırlık, öğrencilerin lise eğitimleri boyunca zorlamalı bir süreç olarak devam etmektedir. Amaç: Bu çalışmanın birinci amacı, ÖSS'ye hazırlanan öğrencilerde, depresyon, sınav kaygısı ve sosyal desteği incelemektir. İkinci amacı ise ÖSS'nin öğrenciler üzerinde yarattığı olumsuz etkilere dikkat çekmektir. Yöntem: Araştırma kapsamına Ankara merkezinde bulunan sekiz dershaneden 469 (% 56) kız ve 375 ( % 44) erkek olmak üzere toplam 844 öğrenci alınmıştır. Araştırmada, Beck Depresyon Envanteri (BDI- 1978 Formu), Sınav Kaygısı Envanteri (SKE), Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ASDÖ-R) ile araştırmacı tarafından geliştirilen Öğrenci Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. BDI'nin kesme puanları, 17 ve daha fazla puan depresif; 13-16 puan orta düzeyde depresif; 12 ve daha düşük puan ise depresif olmayan olarak alınmıştır. SKE tüm test için 46 ve daha fazla puan yüksek sınav kaygısı olarak seçilmiştir. Veriler, SPSS-11.5 programında Chi-Square ve t testi ile analiz edilmiştir. Bulgular: Analiz sonucunda öğrencilerden % 36'sı depressive, % 42'si ise yüksek sınav kaygılı bulunmuştur. Depresyonun kızlarda, akademik başarısı düşük öğrenciler arasında, 11. sınıf öğrencilerinde ve mezun gruplarda daha yaygın olduğu görülmüştür. Lise türlerine göre depresyonun yaygınlığı manidar olarak değişmemektedir. Ayrıca, depresif olmayan gruba kıyasla depresif grup daha yüksek sınav kaygılı bulunmuştur. Yine, depresif olmayan gruba kıyasla depresif grubun aileden, arkadaştan ve öğretmenden daha düşük destek algıladığı saptanmıştır. Öneriler: Kız öğrenciler arasında depresyonun daha yaygın çıkmasının nedenleri incelenebilir. Tüm lise türlerinde öğrencilerin sosyal destek sistemlerini güçlendirmek amacıyla öğretmenlere ve anne babalara yönelik psiko-eğitsel programların sunulması yararlı olabilir. Akademik başarısı düşük öğrencilerle öğretmenlerin daha fazla ilgilenmeleri; ayrıca bu konuda anne babaların bilinçlendirilmeleri yararlı olabilir. Yüksek sınav kaygısını azaltmaya yönelik çalışmaların yapılması, öğrencilerin hem akademik başarılarının artırılması, hem depresyonun yaygınlaşmasının önlenebilmesi için yararlı olabilir. Okul rehberlik servisleri güçlendirilerek psikolojik danışma hizmetleri artırılabilir. Öğrencilerde depresyon ve yüksek sınav kaygısı ile birlikte başka ne tür psikolojik, sosyal, gelişimsel sorunların olduğu incelenebilir. ÖSS'ye hazırlanan öğrencilerden yüksek sınav kaygısı yaşayan ve depresif belirti gösteren öğrencilerin anne babaları incelenebilir.

Yıldırım, İbrahim, Üniversite Seçme Sınavına Hazırlanan Türk Öğrencilerde Depresyon, Sınav Kaygısı ve Sosyal Destek, Eğitim Araştırmaları Dergisi, Ankara, 29, 2007, 171-184, pdf.