Yatılı ve Gündüzlü Okuyan Çocukların Benlik Kavramlarının ve Sosyal Destek Algılarının İncelenmesi

MAKALE

Yatılı ve Gündüzlü Okuyan Çocukların Benlik Kavramlarının ve Sosyal Destek Algılarının İncelenmesi

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Sayı No
4
Yıl
Yer
Sayfa Aralığı
1377-1398
Tam Metin (PDF)
Kategori
Makale Özeti
Benlik kavramı üzerinde ilk önemli etki anne baba ve aile, ikincisi arkadaş grupları, üçüncüsü ise okuldur. Disiplin ve sevgi aracılığıyla anne babadan, uygun davranışı gösterme baskısı ile yaşıtlarından, başarı ya da başarısızlık durumu ile okul yaşantılarından ve başka birçok faktörden etkilenmektedir. Bu faktörlerden birisi de sosyal destek faktörüdür. Çocukların desteklendiği ailelerde, bireyler olumlu bir kişilik oluşturmakta ve daha olumlu bir sosyal yapı geliştirmektedirler. Çocuğun ailesi içinde başlayan psiko-sosyal gelişiminde sonraları arkadaşları da önem kazanmaya başlamaktadır. Arkadaşlık ilişkileri iyi olan çocukların yüksek benlik saygısına sahip olduğu, bununla tutarlı olarak, düşük benlik saygısının sosyal ortamlara az katılan çocuklarda görüldüğü belirtilmektir. Aile ve arkadaştan alınan sosyal destek çocuğun benlik saygısını olumlu yönde etkilemektedir. Arkadaş desteği etkili baş etme ve strateji geliştirmeyi sağlayarak, hem arkadaşlardan hem de aileden sosyal destek almayı sağlamaktadır. Aile ve arkadaşların yanı sıra öğretmenler de çocuk için önemli destek kaynaklarıdır. Öğretmenlerin hem öğrencilerin sorunlarına eğilebilen, destekleyici rol üslenebilen hem de çocuklara model olabilen nitelikte olmaları onların benlik kavramının gelişiminde oldukça önemlidir. Öğretmenin destekleyici tutumu, arkadaş desteğini de arttırabilmektedir. Benlik kavramı çocuk için önemli olan bu sosyal destek kaynaklarından alınan destekle olumlu yönde şekillenir. Benliğin olumlu yönde şekillenmesi ise çocuğun uyumunu kolaylaştırır. Bu araştırma, yatılı ve gündüzlü okuyan çocukların benlik kavramlarının ve sosyal destek algılarının okula devam etme şekli, cinsiyet ve sınıf düzeyine göre farklılık gösterip göstermediğini ve çocukların benlik kavramı ile sosyal destek algıları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 286 çocuk oluşturmuştur. Araştırmanın verileri Genel Bilgi Formu, Piers- Harris'in Çocuklar İçin Benlik Kavramı Ölçeği ve Çocuk ve Ergenler için Sosyal Destek Değerlendirme Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde ilişkisiz çift faktörlü varyans analizi (ANOVA), scheffe çoklu karşılaştırma testi ve Pearson korelasyon katsayısı önemlilik testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda okula devam etme şeklinin çocukların benlik kavramında ve sosyal desteğin tüm alt boyut puanlarında yatılı ilköğretim bölge okuluna gündüzlü devam eden çocukların lehine anlamlı farklılığa neden olduğu bulunmuştur (p<.01). Cinsiyetin, okula devam etme şekli farklı olan çocukların benlik kavramlarında ve sosyal desteğin tüm alt boyut puanlarında kızlar lehine anlamlı (p<.05) farklılığa neden olduğu tespit edilmiştir. Her üç okula devam etme şeklinde de (yatılı ilköğretim bölge okuluna yatılı ve gündüzlü devam edenler, normal ilköğretim okuluna devam edenler) çocukların benlik kavramı puanı ile arkadaş desteği, aile desteği, öğretmen desteği ve toplam destek puanları arasında pozitif ve (p<0.01) düzeyinde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır.

Akyol, Aysel Köksal - Salı, Güneş, Yatılı ve Gündüzlü Okuyan Çocukların Benlik Kavramlarının ve Sosyal Destek Algılarının İncelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, Kastamonu, 4, 2013, 1377-1398, pdf.