Yasa Dışı Madde Kullanımı Nedeniyle Denetimli Serbestlik Tedbirine Tabi Tutulan Erkek Ergen ve Yetişkin Bireylerin Motivasyon Durumlarının Değerlendirilmesi

TEZ

Yasa Dışı Madde Kullanımı Nedeniyle Denetimli Serbestlik Tedbirine Tabi Tutulan Erkek Ergen ve Yetişkin Bireylerin Motivasyon Durumlarının Değerlendirilmesi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
396324
Sayfa Sayısı
215
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
AMAÇ: Merkezi Şube Müdürlüğü'nde denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulan ergen ve yetişkin bireylerin motivasyon durumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma, tanımlayıcı bir çalışmadır. Örneklem Türk Ceza Kanunun 191. Maddesi uyarınca haklarında denetimli serbestlik ve tedavi tedbiri kararı verilen İzmir Denetimli Serbestlik (DS) Müdürlüğündeki 150 ergen ve yetişkinden oluşmaktadır. Hastalara çalışma konusunda bilgi verildikten sonra, yüz yüze gerçekleştirilen görüşmelerde Kişisel Bilgi Formu dolduruldu. Sonrasında ?Tedavi Motivasyonu Anketi? kullanıldı. BULGULAR: Çalışmadaki DS tedbir kararı alan ergenlerin yaş ortalaması 17,23; yetişkinlerin ise 28,09 olarak bulunmuştur. Toplam örneklemin %68' nin bekar, %28' sinin evli, %38' sinin ilkokul mezunu olduğu, ergenlerin %76,7, yetişkinlerin ise %91,7' sinin çalışmakta olduğu tespit edilmiştir. Araştırmadaki ergen ve yetişkinlerin %65,3' nün anne ve babası evli ve birlikte olup, sadece %11,3' ünün anne ve babası boşanmıştır. Yine örneklemin %30' u kendine zarar verdiğini ve sadece yetişkinlerin %10,8' i intihar girişiminde bulunduğunu belirtmiştir. %19,3' ü aile içi şiddete maruz kaldığı, bunlardan %14' ünün fiziksel şiddete uğradığı öğrenilmiştir. Ergenlerden %6,7' si, yetişkinlerden ise %45' i daha önceden denetimli serbestlik tedbiri almıştır. Araştırmaya katılan 150 kişinin hepsi esrar kullanımından denetimli serbestlik tedbiri almıştır. Ergenlerin daha küçük yaşta madde kullanımına başladıkları ve esrar kullanım sürelerinin yetişkinlerden fazla olduğu bulunmuştur (p: 0,001). Düzenli bir aile hayatı olan kişilerin daha geç yaşta madde kullanmaya başladıkları bulunmuştur. Sosyal çevresinde denetimli serbestlik tedbiri alan kişilerin bulunmasının kişileri daha çok madde kullanımına yönelttiği, daha önceden denetimli serbestlik tedbiri almış kişilerin diğerlerine göre daha uzun süredir madde kullandığı ve daha fazla madde etkisinde suç işlediği bulunmuştur (p: 0,010). Ergenlerde yaş ile motivasyon arasında bir ilişki bulunmazken, yetişkinlerde dışsal motivasyon (r=0,196 p: 05) ile toplam motivasyon (r=0,190 p: 05) düzeyleri arasında bir ilişki saptanmıştır. Örneklemin eğitim durumlarına göre içsel motivasyon puanları, tedaviye güven ve dışsal motivasyon puanları açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Babası iş sahibi olan bireylerin diğerlerine göre dışsal motivasyonlarının daha yüksek olduğu, kişinin şu anki psikolojik durumunun dışsal motivasyon üzerinde, kendine zarar verme davranışının içsel motivasyon üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Örneklemin ailelerindeki sabıka durumunun ve yasa dışı madde kullanımının içsel motivasyonlarını etkilediği bulunmuştur. Ailelerinde denetimli serbestlik tedbir kararı alanların tedaviye güven puanlarında anlamlı bir farklılık saptanmıştır (U= 953,500 p: 0,049). Kişilerin suçu kabul etme durumunun içsel motivasyonları üzerinde, arkadaşlarının sabıkalı olmasının ise yardım arayışı üzerinde etkili olduğu saptanmıştır. Örneklemin maddeye başlama yaşı ve maddeyi bırakma girişimi ile içsel motivasyonları arasında güçlü bir ilişki bulunmuştur. Yine örneklemin tedaviye uyumlarına göre tedaviye güven puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır. TARTIŞMA: Çalışmamızdaki tamamının esrar kullandığı tespit edilen DS tedbiri almış ergen ve yetişkinlerin çoğunluğunun bekar, ilkokul mezunu, düşük gelir düzeyine sahip olduğu ve ailesiyle yaşadığı bulunmuştur. Madde kullanımına en çok literatüre paralel olarak merak ve arkadaş etkisiyle başladıkları bulunmuştur. Bu çalışma DS tedbir kararı almış ergen ve yetişkinlerin motivasyon düzeylerine bakılmış ilk çalışma olma özelliğine sahip olup, kişilerin suçu kabul etme durumunun, maddeye başlama yaşı ve maddeyi bırakma girişiminin içsel motivasyonları, arkadaşlarının sabıkalı olmasının ise yardım arayışı üzerinde etkili olduğu bulunmuştur.

Akın, Şenay Güler, Yasa Dışı Madde Kullanımı Nedeniyle Denetimli Serbestlik Tedbirine Tabi Tutulan Erkek Ergen ve Yetişkin Bireylerin Motivasyon Durumlarının Değerlendirilmesi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2013, Yüksek Lisans, pdf.