Young Ebeveynlik Ölçeği – Anne Formu (YEBÖ-A): Psikometrik Özelliklerinin Bir Grup Ergen Üzerinde Değerlendirilmesi

MAKALE

Young Ebeveynlik Ölçeği – Anne Formu (YEBÖ-A): Psikometrik Özelliklerinin Bir Grup Ergen Üzerinde Değerlendirilmesi

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Sayı No
30
Yıl
Yer
Sayfa Aralığı
37-52
Tam Metin (PDF)
Kategori
Makale Özeti
Bu araştırmada, Young (1999) tarafından geliştirilen Young Ebeveynlik Ölçeği- Anne Formu’ nun (YEBÖ-A) psikometrik özelliklerinin lise çağındaki ergenler üzerinde incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Ankara ilindeki dört farklı okul ve her sınıf öğrenciden oluşmak üzere, 586 katılımcı üzerinden yürütülmüştür. Yapılan analizler sonucunda YEBÖ-A’nın, Kontrolcü/Kuralcı Ebeveynlik, Şefkatli/Sevecen Ebeveynlik, İstismarcı/Dışlayıcı Ebeveynlik, Küçümseyici/ Aşağılayıcı Ebeveynlik, Başarı Odaklı/Mükemmelliyetçi Ebeveynlik ve Disiplinsiz/Lakayt Ebeveynlik algıları olarak isimlendirilebilecek ve varyansın % 42.49’unun açıklandığı altı faktörlü bir yapısı olduğu gözlenmiştir. Belirtilen faktörlere dayanarak oluşturulan alt ölçeklerin iç tutarlılık analizlerinde istatistiksel olarak anlamlı katsayılara ulaşılmıştır. Bu faktör yapısı ile Sheffield, Waller, Emanuelli, Murray ve Meyer (2005), Soygüt, Çakır ve Karaosmanoğlu (2008) tarafından bulunmuş olan faktör yapıları arasındaki benzerlikler ve farklılıklar, araştırma bulguları bağlamında tartışılmıştır. Faktör yapılarındaki farklılığın, araştırmalarda kullanılan örneklem gruplarının farklı olmasından kaynaklandığı değerlendirilmiştir. Kontrolcü/Kuralcı, İstismarcı/Dışlayıcı, Küçümseyici/Aşağılayıcı, Başarı Odaklı/Mükemmeliyetçi ve Disiplinsiz/Lakayt Ebeveynlik algılarının, Kısa Semptom Envanteri’nin (KSE) alt ölçekleri ile olumlu yönde anlamlı ilişkileri olduğu görülmüştür. Şefkatli/Sevecen Ebeveynlik biçiminin, aynı alt ölçeklerle ilişkisi de olumsuz yönde ve anlamlıdır. Ayrıca, gençlerin annelerinin eğitiminin, algıladıkları bu ebeveynlik biçimleriyle ilişkili olduğu, kardeş sayısının da şefkatli/sevecen annelik algısı ile negatif, disiplinsiz/ lakayt anne algısı ile de pozitif bir ilişki içinde olduğu gözlenmiştir.

Şahin, Nesrin Hisli - Özer, Mehmet, Young Ebeveynlik Ölçeği – Anne Formu (YEBÖ-A): Psikometrik Özelliklerinin Bir Grup Ergen Üzerinde Değerlendirilmesi, Türk Psikoloji Yazıları, Ankara, 30, 2012, 37-52, pdf.