Problem Durumu: İnsan ilişkileri her geçen gün daha fazla zorlanmayla yüz yüze kalmakta, bu zorlanmalar birçok ilişkide saldırgan davranışların ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Ergenlik ve genç yetişkinlik döneminde ilişkilerin sürdürülmesi bu dönemlerin kendine özgü, kimlik arayışı, geleceğe yönelme, yetişkinlik toplumsal rollerine uyum için ön hazırlık yapabilme gibi güçlükleri nedeniyle daha da zorlaşmaktadır. Ergenlik dönemi romantik ilişkilerinin kendine özgü doğası bu zorlanmaları derinleştirmekte; ilişkiler tahrip edici bir hal almakta, romantik ilişki sürdüren ergenler zaman zaman partnerinin yaşamını tehdit edecek düzeyde ilişki sorunları yaşayabilmektedirler. Bir çok geleneksel ya da yarı geleneksel toplumda olduğu gibi Türkiye'de romantik ilişki alanı oldukça sorunludur, çünkü, romantik ilişkileri düzenleyen toplumsal normlar daha katı ve daha baskılayıcıdır. Üniversite yıllarının başlangıcını da içine alan ergenlik dönemi içinde olan gençlerin romantik ilişkileri sürdürürken çoğu kez arzularıyla toplumsal normlar arasında kaldıkları; bu çatışmalı hal nedeniyle zaten zorlanarak sürdürdükleri ilişkilerde çoğu kez başarısız oldukları ve yıkıcı davranışlara yöneldikleri gözlemlenmektedir. Üniversite öğrencileri yaşları gereği romantik ilişki içinde olmak istemekte; bu ilişkiler aracılığı ile kendilerini gelecek ebeveyn rollerine hazırlamaktadır. Ancak, geleneksel değerler nedeniyle toplumsal olarak henüz onaylanmamış (sözlülük-nişanlılık-evlilik gibi) romantik ilişkiler sürdüren gençler, bu ilişkilerinde yeteri kadar rahat olamadıklarından romantik ilişkilerinde yeterli doyum sağlayamamakta, ilişkilerde akılcıl olmayan inançlar geliştirebilmekte ve bu durum ilişkilerde oldukça yaygın istismara yol açabilmektedir.Araştırmanın Amacı: Bu çalışmanın amacı, romantik ilişkilerde ortaya çıkan sorunların çözülmesindeki stratejilerle akılcıl olmayan inançların ilişkili olup olmadığı irdelemek ve bu inançların romantik ilişkilerde fiziksel ve duygusal istismarı ve problem çözmeyi anlamlı biçimde yordayıp yordamadığı araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda, iki soruya yanıt aranmıştır: 1. Romantik ilişkilerde istismar ve problem çözme ile akılcıl olmayan inançlar arasında bir ilişki var mıdır? 2. Akılcıl olmayan inançlar romantik ilişkilerde istismar ve problem çözmenin anlamlı yordayıcaları mıdır? Araştırmanın Yöntemi: Araştırmaya Ondokuz Mayıs Üniversitesinin çeşitli fakültelerinde öğrenim gören, 210 kız, 110 erkek, toplam 320 öğrenci katılmıştır. Katılımcılar geçmişte en az altı ay ilişki sürdüren ya da halen en az altı aydır romantik ilişkisi olan kişilerden seçilmiştir. Araştırmada, Kalkan tarafından geliştirilen ve romantik ilişkilerde akılcıl olmayan inançları ölçen 20 maddelik İlişkilerde İnanç Envanteri (İİE) ile yine Kalkan tarafından geliştirilen ve ilişkilerde sorun çözme davranışlarını ölçen Ergenler İçin Romantik İlişkilerde Sorun Çözme ölçeği (ERİSÇÖ) kullanılmıştır. Her iki ölçeğinde geçerlik ve güvenirlik çalışmaları ilgili araştırmacı tarafından yapılmış ve ölçeklerin geçerli ve güvenilir olduğu saptanmıştır, ilişkilerde İnanç Envanteri "çaresizlik" ve "sevilmezlik" olmak üzere iki boyutludur. Ergenler İçin Romantik İlişkilerde Sorun Çözme ölçeği ise, fiziksel istismar, duygusal istismar ve soruna yönelme olmak üzere üç boyutlu olup toplam 38 maddeden oluşmaktadır. Gönüllü öğrencilerden toplanan verilerin analizi SPSS 15.0 paket programı kullanılarak yapılmıştır. İstatistiksel analiz tekniği olarak Pearson momentler çarpımı korelasyonu ve bağımsız değişken üzerinde birden fazla bağımlı değişkenin etkisini ve değişkenler arası ilişkinin gücünü saptamak için kullanılan aşamalı çoklu regresyon analizi kullanılmıştır Araştırmanın Bulguları: Araştırmada yanıtlanması hedeflenen sorulardan biri olan, ilişkilerde akılcıl olmayan inançlar ile romantik ilişkilerde fiziksel ve duygusal istismar ve problem çözme/soruna yönelme arasında ilişki olup olmadığını, test etmek amacıyla veriler Pearson korelasyon analizine tabi tutulmuş; sonuçlar, çaresizlik inancıyla fiziksel istismar (r= .148, pc.Ol) ve duygusal istismar(r= .250, p<.05) arasında olumlu anlamlı; çaresizlik inancının problem çözmeyle olumsuz anlamlı (r= -.239, pc.Ol). korelasyonu olduğunu göstermiştir. Sevilmezlik inancı ile fiziksel istismar (r= .198, pc.Ol) ve duygusal istismar (r= .123, p<.05) arasında anlamlı olumlu korelasyon olduğu; yine, sevilmezlik inancı ile problem çözme davranışı arasında anlamlı (r= -.165, pc.Ol )olumsuz korelasyon olduğu bulunmuştur. Araştırmanın ikinci problemine, yani, ilişkilerde akılcıl olmayan inançların ergen romantik ilişkilerinde fiziksel ve duygusal istismar ve problem çözme/soruna yönelmeyi anlamlı biçimde yordayıp yordamadığına ilişkin soruya yanıt bulmak için yapılan aşamalı çoklu regesyon analizi, ilişkilerde akılcıl olmayan inançlardan çaresizlik inancının duygusal istismarın olumlu anlamlı (= 0.062, t=4.603, pcO.OOl), problem çözme/soruna yönelmenin olumsuz anlaml 0.057, t= -4.384, pcO.OOl) yordayıcısı olduğunu göstermiştir. Sevilmezlik inancı ise fiziksel istismann olumlu anlamlı (R2= 0.39, t=3.611 p< 0.01) yordayıcısıdır. Tartışma ve Yorum: Üniversite öğrencilerinin romantik ilişkilerinde akılcıl olmayan inançları, onların ilişkilerinde fiziksel istismar, duygusal istismar ve problem çözme/soruna yönelme davranışlarıyla ilişkilidir. Ayrıca ilişkilerde akılcıl olmayan inançlardan çaresizlik inana duygusal istismarın olumlu anlamlı, problem çözme/soruna yönelmenin olumsuz anlamlı yordayıcısıdır. Akılcıl olmayan inançlar alt boyutlarından sevilmezlik inancı ise fiziksel istismarı olumlu anlamlı biçimde yordamıştır. Son zamanlarda gençlerin romantik ilişkilerdeki istismarlarının bazen partnerlerinin fiziksel ve ruhsal sağlığını tehdit eden biçimlere ulaştığı göz önüne alındığında, bu bulgular öğrencilere götürülecek etkili psikolojik yardımda işlevsel olabilir. Örneğin, çaresizlik inancı duygusal istismara yol açmakta ve problem çözme/soruna yönelme davranışını engellemektedir. İlişkilerinde sorun yaşayan ve çaresiz hisseden kişilerin çaresizlik duygularına yapılacak psikolojik müdahaleler o kişilerin ilişkide istismarcı davranmalarını engelleyebilecektir. Yine, sevilmezlik inancının fiziksel istismarın tetikleyicisi olduğu anlaşıldığından sevilmezlik inancını pekiştiren olumsuz algılarla mücadele etmek, fiziksel istismarın azalmasına katkı sağlayabilecektir. Bulgular, özellikle üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlığıyla ilgilenen profesyonellerin (psikiyatr, psikolog, sosyal hizmet uzmanı ve psikolojik danışman gibi) istismarla çalışırken onların akılcıl olmayan inançlarına odaklanması gerektiğini göstermektedir.