Okul Başarısızlığının Algılanan Nedenleri

TEZ

Okul Başarısızlığının Algılanan Nedenleri

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
92281
Sayfa Sayısı
286
Tez Türü
Doktora
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırma, liseli ergenlerin, öğretmen ve velilerin demografik özellikleri ve okul başarısızlığının nedenlerine dönük tutumları arasındaki ilişkiyi belirlemeye dönük tarama türünde gerçekleştirilen bir çalışmadır. Aynı zamanda, araştırma kapsamı içinde araştırma grubunu oluşturan ergenlerin, öğretmen ve velilerin okul başarısızlığının nedenlerine ilişkin değerlendirmelerini ölçmek amacıyla araştırmacı tarafından "Okul Başarısızlığı Nedenleri Ölçeği" (OBN) adı altında bir tutum ölçeği geliştirilmiştir. Araştırma iki aşama halinde yapılmıştır. Birinci aşamada, araştırma kapsamında Okul Başarısızlığı Nedenleri Ölçeğinin (OBN), geliştirilmesi çalışması yer almaktadır. OBN; 16 boyut ve 98 itemden oluşmaktadır. Ölçeğin tamamı maddelerde, uygulamada veya puanlamada herhangi bir değişiklik yapılmadan devlet ve özel liselerin 1., 2. ve 3. sınıf düzeylerinde uygulanmış ve değerlendirilmiştir. Aynı form veli ve öğretmenlere uygulanmıştır. Uygulama ve puanlamada aynı ilkelere riayet edilmiştir.Ölçek geliştirme çalışmaları, 574 kişilik öğrenci, veli ve öğretmen grubunu temel alarak yapılmıştır. ikinci aşamada, araştırmanın örneklemini, İstanbul ilinde bulunan üç devlet ve üç özel lisenin 1., 2., 3. sınıflarında okumakta olan sistematik örnekleme yoluyla seçilen 142 öğrenci, 94 veli, ve 118 öğretmen oluşturmuştur. Toplam Örneklem sayısı 356 olarak belirlenmiştir. Okul başarısızlığının nedenleri ölçeğinin genel toplamı ve 16 alt boyutu ile öğrencilerin özel ve devlet liselerinde okumaları baz alınarak, cinsiyet, yaş, sınıf düzeyleri, anne-baba mesleği, anne-baba eğitimi, ailenin gelir düzeyi, genel okul başarısının değerlendirilmesi gibi demografik bilgiler arasındaki ilişkiye bakılmıştır. 241 242 Araştırma sonucunda, kaynak gruplar arasındaki ilişkiye bakıldığında okul başarısızlığının nedenlerine ilişkin olarak öğretmenlerin veli ve öğrencilere göre yüksek düzeyli olumsuz tutum geliştirdikleri saptanmıştır. Öğretimdeki Eksiklikler, Ev Ortamı, Kendine Güven ve Sınanma, Öğretmen, Arkadaşlar, Ders Programlan, Aile Baskısı, Derse Yönelik Tutumlar, Ders Dışı Faaliyetler, Kişisel Özellikler, Zeka ve Sosyal Uyum, Geleceğe İlişkin Yargı boyutlarında kaynak gruplar arasında anlamlı farklar çıkmıştır. Çalışma Alışkanlıkları, Sağlık, Temel İhtiyaçlar, Okul İmkanları boyutlarında ise bir farka rastlanmamıştır. Okul başarısızlığının nedenlerine dönük tutumlarda okul türü ile kız ve erkek öğrenciler arasında genel toplamda, anlamlı bir farka rastlanmamıştır.Çalışma Alışkanlıkları, Kendine Güven ve Sınanma, Sağlık, Derse Yönelik Tutumlar, Ders Dışı Faaliyetler, Okul İmkanları, Kişisel Özellikler, Zeka ve Sosyal Uyum alt boyutlarında anlamlı farklar bulunmuştur. Buna karşılık, Öğretimdeki Eksiklikler, Ev Ortamı, Öğretmen, Temel İhtiyaçlar, Arkadaşlar, Ders Programlan, Aile Baskısı, Geleceğe İlişkin Yargı alt boyutlarında ise tutumların farklılaşmadığı görülmüştür. Okul Başarısızlığının Nedenlerine dönük tutumların, okul türü ile yaş, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim durumu, anne-baba mesleği, ailenin gelir düzeyi gibi değişkenlere göre genel toplamda farklılaşmadığı görülmüştür. Bütün bu değişkenlere göre, Kendine Güven ve Sınanma ve Zeka ve Sosyal Uyum alt boyutlarında tutumlar arasında anlamlı farkların olduğu görülmüştür. Okul Başarısızlığının Nedenlerine dönük tutumlarla genel okul başarısının değerlendirilmesi değişken ile okul türü arasındaki ilişkiye bakıldığında, okul başarısını "kötü" olarak değerlendiren ergenlerin genel toplamda olumsuz tutum geliştirdikleri saptanmıştır. Çalışma Alışkanlıkları, Öğretimdeki Eksiklikler, Ev Ortamı, Kendine Güven Sınama, Sağlık, Temel İhtiyaçlar, Derse Yönelik Tutumlar, Ders Dışı Faaliyetler, Okul İmkanları, Kişisel Özellikler, Zeka ve Sosyal Uyum alt boyutlarında anlamlı tutum farkları bulunmuştur. Öğretmen, Arkadaşlar, Ders Programı, Aile Baskısı ve Geleceğe İlişkin Yargı alt boyutlarında bir farka rastlanmamıştır. Bu araştırma vasıtasıyla, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık alanına uygulamada kullanılabilecek okul başarısızlığının nedenlerinin belirlenmesini sağlayacak olan bir ölçek kazandırılmıştır. Aynca bundan sonra bilimsel düzeyde yapılacak olan araştırmalar için bir ölçek ve konuyla 243 ilgili değişkenlerle ilişkilerin incelenmesi ile veriler doğrultusunda bir kaynak sağlanmıştır. Yargı A. Araştırma grubunu oluşturan öğrencilerin okul başarısızlığına ilişkin değerlendirmelerinde kayıtlı oldukları okul türü ve; 1) Velilerin, Öğretmenlerin aynı konuya ilişkin değerlendirmelerine göre genel toplam değerlerinde fark vardır. Okul Başarısızlığı Nedenleri "Öğretimdeki Eksiklikler", "Ev Ortamı", Kendine Güven Sınanma", "Öğretmen", "Arkadaşlar", "Ders Programlan", "Aile Baskısı", "Derse Yönelik Tutumlar", "Ders Dışı Faaliyetler", Kişisel Özellikler", "Zeka ve Sosyal Uyum", "Geleceğe İlişkin Yargı" alt boyutlarında fark vardır. B. Araştırma grubunu oluşturan ergenlerin okul başarısızlığına neden olan faktörleri değerlendirmelerinde kayıtlı oldukları okul türü ve; 2) Cinsiyetlerine göre Okul Başarısızlığı nedenleri genel toplamında fark yoktur. Çalışma Alışkanlıkları, Kendine Güven ve Sınanma, Sağlık, Derse Yönelik Tutumlar, Ders Dışı Faaliyetler, Okul imkanları, Kişisel özellikler, Zeka ve Sosyal Uyum alt boyutlarında fark vardır. 3) Lise 1., 2., 3. sınıf düzeylerine göre Okul Başarısızlığı Nedenleri genel toplamında fark yoktur. "Öğretimdeki Eksiklikler", "Kendine Güven Sınanma", "öğretmen","Ders Dışı faaliyetler", "Okul imkanları", "Zeka ve Sosyal Uyum", "Geleceğe İlişkin Yargı" alt boyutlarında fark vardır. 4) 13-14-15-16-17-18 ve daha büyük yaşlara göre Okul Başarısızlığı Nedenleri genel toplamda fark yoktur.

Özabacı, Nilüfer Ş., Okul Başarısızlığının Algılanan Nedenleri , İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999, Doktora.