Genç Yetişkinlerde Babanın Belirsiz Kaybının Aile Sistemi ve Bireysel Psikolojik Örüntüler Bağlamında İncelenmesi: Danışmanlık Psikolojisi Perspektifinden Karma Bir Araştırma

TEZ

Genç Yetişkinlerde Babanın Belirsiz Kaybının Aile Sistemi ve Bireysel Psikolojik Örüntüler Bağlamında İncelenmesi: Danışmanlık Psikolojisi Perspektifinden Karma Bir Araştırma

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Bölüm
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
349937
Sayfa Sayısı
408
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmada genç yetişkinlerde babanın belirsiz kaybının aile sistemi ve bireysel psikolojik örüntüler üzerindeki etkileri: danışmanlık psikolojisi perspektifinden incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışma, nitel ve nicel araştırma metotlarının bir arada kullanılması ile karakterize edilen karma yöntemler araştırma modeli üzerine yapılandırılmıtır. Araştırmanın nitel aşamasında gömülü teori yaklaşımından, nicel aşamasında ise ilişkisel tarama modelinden yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel aşamasında yaşları 18-33 arasında değişen ve Marmara Üniversitesi, Trakya Üniversitesi, Kafkas Üniversitesi, Minnesota Üniversitesi, Maltepe Üniversitesi ve Balıkesir Üniversitesi?nde öğrenim gören toplam 931 genç yetişkine ulaşılmıştır. Nicel aşamaya katlılan 931 genç yetişkin arasından gönüllü olan ve Ebeveyn Kabul Red/Kontrol Ölçeği puan ortalaması 42 ve üzerinde olan toplam 31 genç yetişkin araştımanın nitel aşamasının öneklem gurubunu oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak, nitel aşamada araştırmacı tarafından geliştirilen ?Görüşme Soru Listesi?, nicel aşamada ise ?Kişisel Bilgi Formu?, ?Ebeveyn Kabul-Ret/Kontrol(Baba-Kısa Form)?, ?Yetişkin Kişilik Değerlendirme Ölçeği? ve Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği?nden yararlanılmıştır. Verilerin analizinde nitel aşama için ?MaxQDA-10? bilgisayar programından yararlanılarak gömülü teorinin veri analiz aşamaları takip edilmiştir. Nicel aşamada ise SPSS-17 paket programından yararlanılmış ve araştırmanın amaçları doğrultusunda Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı, Tek Yönlü Varyans Analizi (0ne-Way ANOVA) ve Eşzamanlı Çoklu Regresyon Analizi teknikleri kullanılmıştır. Nitel veriler için yapılan analizler neticesinde, geleneksel ebeveynlik rollerini benimseyen babaların belirsiz kayıp olarak algılandıkları sonucuna ulaşılmıştır. Babaların geleneksel baba olma özelliklerinin şekillenmesinde toplumsal cinsiyet rollerinin, babaların kendi babalarıyla olan ilişkilerinin, çekirdek aile görünümündeki işlevsel geniş aile ilişkilerinin ve sosyo-kültürel dinamiklerin etkin bir şekilde rol oynadığı tespit edilmiştir. Babaların belirsiz kayıp olarak algılanmasının aile sistemine sınır belirsizliği şeklinde yansıdığı ve dolayısıyla ile ilişkilerinin zayıfladığı uyumsuz hale geldiği saptanmıştır. Babalarını belirsiz kayıp olarak algılayan ve sınır belirsizliğini ile çevrili bir ailede yetişen genç yetişkinlerin ortak psikolojik özelliklerinin güvensizlik (özgüven eksikliği, başkalarına karşı güvensizlik), depresif semptomlar (sebepsiz yere hüzünlenme ve ağlamaklı olma, karamsarlık ve umutsuzluk, sebebi bilinmeyen kaygı ve korku), duygu dışavurum durum sorunları (duygularını bastırma ve hissizlik, duygularını maskeleme), içe kapanma (çekingenlik, kendini ortaya koyamama/ifade edememe), öfke, yalnızlık- sahipsizlik hissi, eksiklik ve yetersizlik duygusu, uykuya dalma güçlüğü, erken olgunlaşma: güçlülük hali olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın nicel aşamasında yapılan eşzamanlı regresyon analizi sonuçları algılanan baba ret/kabul özelliğinin genç yetişkinlerin psikolojik dayanıklılıklarını (kendilik algısı, gelecek algısı, yapısal stil, sosyal yeterlilik, aile uyumu ve sosyal kaynaklar) ve saldırganlık, bağımsızlık, olumsuz öz-saygı, olumsuz öz-yeterlilik ve duygusal tepkisizlik kişilik özelliklerini anlamlı şekilde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan tek yönlü varyans analizi (ANOVA) sonuçları ise baba ret/kontrol algısı yüksek düzeyde olan genç yetişkinlerin psikolojik dayanıklılıklarının (kendilik algısı, gelecek algısı, yapısal stil, sosyal yeterlilik, aile uyumu ve sosyal kaynaklar) baba ret/kontrol algısı düşük ve orta düzeyde olan genç yetişkinlere göre daha düşük olduğu ortaya çıkarmıştır. Son olarak yapılan tek yönlü varyans (ANOVA) analizi sonucunda baba ret/kontrol algısı yüksek düzeyde olan genç yetişkinlerin baba ret/kontrol algısı bakımından orta ve düşük düzeyde yer alan genç yetişkinlere göre saldırganlık, olumsuz öz-saygı, olumsuz öz-yeterlilik ve duygusal tepkisizlik kişilik özelliklerinin daha yoğun olduğu buna karşın daha az bağımsız olduklarını sonucuna ulaşılmıştır.

Çelik, Hilal, Genç Yetişkinlerde Babanın Belirsiz Kaybının Aile Sistemi ve Bireysel Psikolojik Örüntüler Bağlamında İncelenmesi: Danışmanlık Psikolojisi Perspektifinden Karma Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2013, Doktora, pdf.