Bu bölümde önce araştırmanın problem, amaç, yöntem, bulgularına ve yorumlarına ilişkin özet ve sonuçlara yer verilmiş, daha sonra işitme engellilerin eğitimine, uygulamalara ve ileride bu alanda yapılabilecek araştırmalara ilişkin öneriler sunulmuştur. Özet İşitme engelli öğrencilerin benlik kavranılan ile normal işiten öğrencilerin benlik kavranılan arasındaki farkı belirlemek ve işitme engelli öğrencilerin benlik kavramlarını bazı değişkenler açısından incelemek, bu araştırmanın problemini oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı; işitme engelli öğrencilerin benlik kavramlarını ölçeğin alt faktörlerine göre normal işiten öğrencilerle karşılaştırmaktır. Ayrıca işitme engelli öğrencilerin benlik kavramlarının eğitim ortamlarına, cinsiyetine, işitme kaybının derece sine, işitme kaybının başlangıç yaşına, sözel iletişim düzeylerine ve akademik basanlarına göre farklılaşıp farklılaşmadıkların saptamaktır. İlgili literatürde, işitme engelli öğrencilerin benlik kavramlarının, normal işiten öğrencilerden olumsuz olduğunu ve birçok değişkenin etkilediğini ortaya koymaktadır. İşitme engelli öğrencilerin benlik kavramlarını aile, ailenin sosyo-kültürel ve ekonomik düzeyi, arkadaş ve öğretmen gibi önemli kişilerin yanısıra eğitim ortamı, cinsiyeti, işitme kaybının derecesi, işitme kaybını başlangıç yaşı., sözel iletişim düzeyleri ile akademik 8283 başarıları da etkilemektedir. Bu değişkenlerin işitme engellilerin benlik kavramına etkisinin değişik yön ve düzeylerde olduğu araştırma bulgularından anlaşılmaktadır. Araştırma grubunu 1990-1991 öğretim yılında Ankara ili merkezindeki ilkokulların ve Ankara İşitme Engelliler Okulu'nun 5. sınıflarında bulunan toplam 77 işitme engelli öğrenci oluşturmaktadır. Bunları karşılaştırmak amacıyla işitme engelliler özel sınıfı bulunan beş ilkokulun normal işiten öğrencilerinden seçkisiz örnekleme ile seçilen 77 son sınıf öğrencisi alınmıştır. Araştırma için Bilgi Fişi geliştirilmiştir. Ayrıca Piers-Harris Benlik Kavramı Ölçeği kullanılmıştır. Veriler araştırma modeline uygun olarak; öğrencilerin niteliklerine ilişkin olanları yüzdeliklerle, işitme engelli ve normal işiten öğrencilerin benlik kavramı faktörlerinde kendilerini betimlemeleri ve işitme engelli öğrencilerin cinsiyeti, işitme kaybının derecesi, işitme kaybının başlangıç yaşı, akademik basan değişkenlerine göre karşılaştırmak için t testi kullanılarak çözümlenmiştir. Eğitim ortamı ve sözel iletişim düzeylerinde ise önce varyans analizi yapılmış, gruplararası farklılıklardan anlamlı bulunanlara t testi uygulanmıştır. Araştırmanın amacına yönelik toplanan veriler yukarıda belirtilen istatiksel yöntemlerle işlendiğinde ortaya çıkan bulguların genel çizgileri şunlardır: Araştırma grubundaki işitme engelli öğrencilerin; onda dokuzunun il merkezinde oturdukları, kızların oranının erkeklerden az olduğu, yaşlarının 10-17 arasında değiştiği ve ortalamasının 12.5 olduğu, işitme kaybının derecesine göre üçte birinin ağır işiten, geriye kalanlarının sağır olduğu, işitme kaybının başlangıç yaşına göre dörtte üçünün doğumdan 5 yaşına kadar, diğerlerinin 5 yaş ve sonrasında işitme engelli olduğu, büyük çoğunluğunda engelin nedeninin bilindiği ve ilk sırayı kalıtımın, ikincisini genel hastalıkların aldığı, büyük 84 çoğunluğunun okula gelmeden önce işitme eğitimini almadığı, üçte ikisininde işitme aracının olduğu, büyük çoğunluğunun anne ve babasının işitmesinin normal olduğu, sözel iletişim becerilerine göre yaklaşık yarısının orta grubu, diğer yarısının düşük ve yüksek grupları oluşturduğu, Türkçe akademik başarısının yaklaşık üçte birinin orta, diğerlerinin yüksek olduğu, Matematik akademik başarısının yaklaşık üçte birinin orta, diğerlerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırma grubundaki işitme engelli öğrencilerin benlik kavramı faktörlerinde davranışlarını, zeka ve okul durumlarını, kaygılanın, gözde olmalarını ve kendilerini mutlu hissetmelerini işitenlerden daha olumsuz olarak betimledikleri, bedensel görünümlerini betimlemelerinde ise bir farkın olmadığı saptanmıştır. Araştırma grubundaki işitme engelli öğrencilerin benlik kavramlarının; eğitim ortamı bakımından normal sınıfta olanların yatılı, gündüzlü ve özel sınıfta olanlara, işitme kaybının derecesi bakımından ağır işitenlerin sağırlara, işitme kaybının başlangıç yaşı bakımından 5 yaş ve sonrasında işitme engelli olanların, doğumdan 5 yaşına kadar işitme engelli olanlara, sözel iletişim düzeyi bakımından orta grubun düşük gruba, sözel iletişim düzeyi yüksek grubun orta ve düşük gruba, Türkçe akademik başarısı yüksek grubun orta gruba göre olumlu olduğu ortaya çıkmıştır. Eğitim ortamının yatılı, gündüzlü ve özel sınıf olmasının, cinsiyetin ve Matematik akademik başarısının benlik kavramının oluşumunda bir farklılık oluşturmadığı görülmüştür. Sonuç Araştırmanın bulguları işitme engelli öğrenciler ile normal işiten öğrenciler arasında bedensel görünümlerini betimlemelerinde farklılık olmadığını fakat; işitme engelli öğrencilerin davranışlarını, zeka ve okul durumlarını, kaygılarını, gözde olmalarını ve kendilerini mutlu hissetmelerini betimlemelerinin normal işiten öğrencilere göre daha olumsuz olduğunu ortaya koymaktadır.