Çatışma Çözme ve Akran Arabuluculuğu Eğitimi Programlarının İlköğretim Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Çatışma Çözme ve Akran Arabuluculuğu Becerilerine Etkisi

TEZ

Çatışma Çözme ve Akran Arabuluculuğu Eğitimi Programlarının İlköğretim Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Çatışma Çözme ve Akran Arabuluculuğu Becerilerine Etkisi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Bölüm
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
205190
Sayfa Sayısı
400
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmada, ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerine uygulanan çatışma çözme eğitimi programı ve akran ara buluculuğu eğitimi programının olumlu çatışma çözme becerilerine ve akran çatışmalarını çözmeye etkisi incelenmiştir. Araştırma, bu iki programın etkililiğini test etmek amacı ile iki aşamada yürütülmüştür. Araştırmanın öntest-sontest kontrol gruplu desen kullanılan birinci aşaması, ilköğretim altıncı sınıfa devam eden 68 denekle yürütülmüştür. Araştırmada deney grubunun yanında, bekleme listesi kontrol grubu ve plasebo kontrol grubu olmak üzere iki kontrol grubu yer almıştır. Çatışma çözme eğitimi programı her biri 80 dakika süren sekiz oturumda uygulanmıştır. Deney grubuna programın uygulanmasının öncesinde ve sonrasında; her üç gruba da, Çatışma Çözme Ölçeği uygulanmıştır. Grupların olumlu çatışma çözme becerilerinde anlamlı fark olup olmadığını test etmek için tek faktör üzerinde tekrarlanmış ölçümler için iki faktörlü varyans analizi (3X2 ANOVA) kullanılmıştır. Araştırmanın ilk aşamasındaki bulgular; deney ve kontrol grubundaki deneklerin olumlu çatışma çözme beceri düzeylerinde, denemelere bağlı olarak 0.001 düzeyinde farklılık olduğunu ve deney grubundaki öğrencilerin olumlu çatışma çözme becerilerinde gözlenen artma yönündeki önemli farklılığın uygulanan çatışma çözme eğitimi programından kaynaklandığını göstermiştir. Çatışma çözme eğitimi programının olumlu çatışma çözme beceri düzeyini arttırıcı etkisinin uzun süreli olup olmadığını test etmek amacı ile yapılan izleme çalışmasının sonuçları ise, çatışma çözme eğitimi programının olumlu etkisinin 0.05 düzeyinde artarak devam ettiğini göstermiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında akran arabuluculuğu eğitimi programının akran ara buluculuğu sürecini doğru biçimde uygulama ve akran çatışmalarını çözmedeki etkililiği test edilmiştir. Bu amaçla her üç gruba da son test uygulandıktan sonra, deney grubundan yansız seçilen on öğrenciye her biri 80 dakika süren beş oturumluk akran arabuluculuğu eğitimi programı uygulanmıştır. Akran arabulucusu olarak yetiştirilen öğrenciler, akranlarının yaşadıkları gerçek çatışmaları arabuluculuk süreci aşamalarını kullanarak çözmeye çalışmışlardır. Bu uygulama sürecinde arabulucu öğrencilerin çatışma çözme süreçleri (çatışma yaşayan taraflardan ve ara bulucu öğrencilerden izin alınarak) video kamera ile kaydedilmiştir. Daha sonra kayıtlar araştırmacı tarafından izlenerek Arabuluculuk Süreci Değerlendirme Gözlem Formu (ASDGF) üzerinde; arabulucuların arabuluculuk süreci aşamalarını doğru biçimde uygulama ve akran çatışmalarını çözebilmede yeterli olmaları açısından, değerlendirilmiştir. Ayrıca arabuluculara, Arabuluculuk Süreci Değerlendirme, Arabulucu Formu (ASDAF), taraflara Arabuluculuk Süreci Değerlendirme Taraf Formu (ASDTF) uygulanmıştır. Akran arabuluculuğu eğitimi programının etkililiği, ASDGF, ASDAF, ASDTF sonuçları ile arabulucu ve taraflarla yapılan görüşmelerin sonuçları temel alınarak, test edilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasının bulguları, akran arabuluculuğu eğitimi alan arabulucuların arabuluculuk süreci basamaklarını doğru biçimde uygulayabildiklerini ve akran çatışmalarını çözebildiklerini göstermektedir. Elde edilen bu sonuçlar, çatışma çözme eğitimi programının ve akran arabuluculuğu eğitimi programının kullanışlığına ve etkililiğine ilişkin yeterli kanıtlar olarak ele alınmış ve tartışılmıştır.

Taştan, Nuray, Çatışma Çözme ve Akran Arabuluculuğu Eğitimi Programlarının İlköğretim Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Çatışma Çözme ve Akran Arabuluculuğu Becerilerine Etkisi , Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2004, Doktora, pdf.