Ergenlerde Ayrılma-Bireyselleşme ve Psikolojik Uyum Üzerinde Ana-Baba Evlilik İlişkisinin ve Aile İlişkilerinin Etkisi

TEZ

Ergenlerde Ayrılma-Bireyselleşme ve Psikolojik Uyum Üzerinde Ana-Baba Evlilik İlişkisinin ve Aile İlişkilerinin Etkisi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
162435
Sayfa Sayısı
160
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmada ergenlerin ayrılma-bireyselleşmeleri ve psikolojik uyumları ile aile ilişkileri ve ana-babalarının evlilik ilişkisi arasındaki ilişkilerin araştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca ergenlerin ayrılma-bireyleşmeleri, psikolojik uyumları ve aile ilişkileri değerlendirmelerinin cinsiyet, öğrenim görülen sınıf düzeyi (hazırlık-lise1- Iise2-lise3) ve farklı eğitim olanaklarına göre (süper lise ya da genel lise öğrencisi olma) farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır. Bu amaçlan gerçekleştirmek için, araştırmaya normal örneklemden yaşlan 14-18 arasında değişen, alt orta sosyo-ekonomik düzeydeki ailelerden gelen 302 ergen ve 239 anne katılmıştır. Araştırma İzmir Kemalpaşa Lisesinde öğrenim gören öğrenciler ve anneleri üzerinde yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Ergen Ayrılma Bireyselleşme Testi (Seperation Individuation Test of Adolescent-SITA), Anne-Baba Ergen İlişki Envanteri (Parent Adolescent Relationship Qestionaire-PARQ), Kişilik Değerlendirme Ölçeği (Personality Assetment Questioneire-PAQ), Eş Değerlendirme Ölçeği (Marital Partner Evaluation Scala-MPES) ve Ergenler ve Anneler İçin Bireysel Bilgi Toplama Formdan kullanılmıştır. Çalışmanın ilk amacı doğrultusunda, ergenlerin cinsiyetleri, öğrenim görmekte oldukları sınıf (hazırlık-lise1-lise2-lise3) ve lise türüne (genel lise- süper lise) göre Ayrılma-Bireyselleşme Ölçeği, Kişilik Değerlendirme Ölçeği ve Anne-Baba Ergen İlişki Envanteri'nden elde ettikleri puanların nasıl farklılaştığını araştırmak amacıyla, her bir değişken için, Tek Faktörlü Çok Yönlü Varyans Analizi (MANOVA) yapılmıştır. Kızların Ayrılma-Bireyselleşme Ölçeğinin Ayrılma Ansiyetesi, Yutulma Anksiyetesi, Arkadaşa Yapışma, Öğretmene Yapışma, Red Beklentisi boyutlarında daha fazla sorun yaşadıkları görülmüştür. Benzer şekilde kızlar Kişilik Değerlendirme Ölçeğinin Saldırganlık, Bağımlılık, Duygusal Tutarsızlık, Olumsuz Dünya Görüşü boyutlarında ve toplam uyum puanı bakımından daha fazla sorun bildirmişlerdir. Düz lise öğrencilerinin Problem Çözme/İletişim Becerileri, Bilişler/İçselleştirilmiş İnançlar, Aile Yapısı ile ilgili alt ölçeklerde daha sorunlu anne-baba ergen ilişkileri belirttikleri görülmüştür. Süper lise öğrencileri Ayrılma-Bireyselleşme Ölçeğinde Arkadaşa Yapışma, Öğretmene Yapışma, Pratik Yapma Aynalama boyutlarında daha fazla sorun bildirmişlerdir. ikinci olarak, yüksek ve düşük uyum düzeyinde yer alan ergenlerin Ayrılma- Bireyselleşme Ölçeği ve Anne-Baba Ergen İlişki Envanteri'nden elde ettikleri puanların incelenmesi amacıyla MANOVA yapılmıştır. Düşük düzeyde psikolojik uyum gösteren ergenlerin Ayrılma-Bireyselleşme Ölçeğinde Aynlma Anksiyetesi, Yutulma Anksiyetesi, İhtiyacı inkar Etme, Red Beklentisi boyutlarında daha fazla sorun yaşadıkları görülmüştür. Düşük uyum düzeyinde yer alan ergenlerin Problem Çözme/İletişim Becerileri, Bilişler/İçselleştirilmiş İnançlar, Aile Yapısı ile ilgili alt ölçeklerde daha sorunlu anne-baba ergen ilişkileri belirttikleri görülmüştür. Üçüncü olarak, eşleriyle olan evlilik ilişkilerini, Eş Değerlendirme Ölçeğinin bağımlılık, kopukluk, kontrolcülük ve güvenilebilirlik boyutlarında değerlendiren annelerin, ergen çocuklarının Ayrılma-Bireyselleşme Ölçeği, Kişilik Değerlendirme Ölçeği ve Anne-Baba Ergen İlişki Envanteri'nden elde ettikleri puanların incelenmesi amacıyla MANOVA yapılmıştır. Eşleriyle olan ilişkilerinde yüksek düzeyde bağımlılık, kopukluk ve kontrolcülük bildiren annelerin çocuklarının Ayrılma-Bireyselleşme Ölçeğinin, yüksek düzeyde kopukluk, kontrolcülük ve güvenilebilirlik bildiren annelerin çocuklarının Kişilik Değerlendirme Ölçeği'nin birçok boyutunda daha fazla sorun bildirdikleri görülmüştür. Eşleriyle olan ilişkilerinde yüksek düzeyde bağımlılık, kopukluk ve kontrolcülük ve güvenilebilirlik bildiren annelerin çocuklarının Problem Çözme/İletişim Becerileri, Bilişler/İçselleştirilmiş İnançlar, Aile Yapısı ile ilgili alt ölçeklerde genel olarak daha sorunlu anne-baba ergen ilişkileri belirttikleri görülmüştür. Eşleriyle olan ilişkilerinde yüksek düzeyde bağımlılık, kopukluk ve kontrolcülük ve güvenilebilirlik bildiren annelerin Problem Çözme/İletişim Becerileri, Bilişler/İçselleştirilmiş İnançlar, Aile Yapısı ile ilgili alt ölçeklerde genel olarak daha sorunlu anne-baba ergen ilişkileri belirttikleri görülmüştür.

Yaman, Bora, Ergenlerde Ayrılma-Bireyselleşme ve Psikolojik Uyum Üzerinde Ana-Baba Evlilik İlişkisinin ve Aile İlişkilerinin Etkisi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2005, Yüksek Lisans, pdf.