Akran Yardımcılığı Uygulaması Aracılığıyla Lise Öğrencilerinde Kişisel ve Sosyal Sorumluluğun Arttırılması

TEZ

Akran Yardımcılığı Uygulaması Aracılığıyla Lise Öğrencilerinde Kişisel ve Sosyal Sorumluluğun Arttırılması

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
215291
Sayfa Sayısı
273
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Akran yardımcılığı, çeşitli alanlarda ve değişik yaş gruplarında önleme, müdahale ve soysal destek amaçlı kullanılan, belli bir eğitimden geçmiş profesyonel olmayan kişilerce, toplumda ihtiyacı olan diğer kişilere verilen hizmetlerin genel adıdır. Çeşitli alan ve ortamlarda başarıyla uygulanmakta olan akran temelli uygulamaların neredeyse en yaygın uygulamaları eğitim ortamında gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmanın amacı akran yardımcılığı uygulaması aracılığıyla sosyal ve kişisel sorumluluğun artırılıp artırılmayacağını test etmektir. Uygulama öntest-sontest, izleme testlerini içeren, deney ve kontrol gruplu yarı deneysel bir çalışmadır. Lise eğitimine devam etmekte olan 21 gönüllü öğrenci, gönüllülük, arkadaş değerlendirmesi ve öğretmen değerlendirmesi kriterlerine göre seçilmiş ve ardından yardım, iletişim, kişisel ve sosyal sorumluluğu artırmaya yönelik uygulama becerileri ve etik farkındalık boyutlarını içeren 30 saatlik akran yardımcılığı eğitiminden geçmişlerdir. Eğitimin ardından öğrenciler 113 öğrenciden oluşan arkadaşlarına yönelik programın hedeflerine bağlı olarak, 10 hafta, yaklaşık iki ay uygulama yapmışlardır. Akran yardımcılığı uygulamasının akran yardımları ve akran yardımcılığı hizmetinden yararlananlar üzerindeki etkisi ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Uygulamanın etkisi ise ölçekler ve bu amaçla hazırlanan değerlendirme anketleri aracılığıyla yapılmıştır. Ölçütler bağlamında yapılan değerlendirmede uygulamanın sorumluluk üzerindeki etkisini genel sorumluluk, sosyal sorumluluk ve kişisel sorumluluk puanlarına göre yapılmıştır. Uygulamanın akademik başarı üzerindeki etkisi akademik ortalamalara göre değerlendirilmiştir. Uygulamanın kişisel sorumluluk üzerindeki etkisi ise empati ve özsaygı puanlarına göre değerlendirilmiştir. Akran yardımcılarının öntest, sontest ve izleme testi puanları, tekrarlı ölçümler için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) tekniğine göre, akran yardımcılığı hizmetinden yararlanan öğrencilerin verileri ise, 2 (deney, kontrol) X 3 (öntest, sontest, izleme testi)'lük desende tekrarlı ölçümler için iki yönlü varyans analizi (ANOVA) tekniğine göre yapılmıştır. Veriler .05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir. Sonuçlar, akran yardımcısı öğrencilerin, genel sorumluluk, kişisel sorumluluk, sosyal sorumluluk puanlarında anlamlı bir artış ortaya çıktığını göstermiştir. Öğrencilerin akademik başarı puanlarında uygulamaya bağlı olarak anlamlı bir artış saptanmazken, empati ve özsaygı puanlarının anlamlı bir artış gösterdiği saptanmıştır. Akran yardımcılığı hizmetinden yararlanan öğrencilerin ise, genel sorumluluk, sosyal sorumluluk puanları zamana bağlı olarak artarken, anlamlı bir müdahale etkisi ortaya çıkmadığı görülmüştür. Öte yandan akademik başarı puanları üzerinde pozitif müdahale etkisi ortaya çıkmış ve puanlar uygulamaya bağlı olarak anlamlı derecede artmıştır. Öğrencilerin kişisel sorumluluk puanlarının ise benzer kaldığı görülmüştür. Yine akran yardımcılığı uygulamasından yararlanan öğrencilerinin kişisel gelişim açısından empati ve özsaygı puanlarında, ölçümlere göre anlamlı bir artısın olmadığı anlaşılmıştır. Uygulamanın eğitim sürecini, uygulama sürecini ve uygulamanın kazanımlarını akran yardımcıları tarafından ve akran yardımcılığı hizmetinden yararlananlar tarafından değerlendirilmesi amacıyla iki farklı formda değerlendirme anketi hazırlanmıştır. Anket sonuçları, neredeyse bütün boyutlarda akran yardımcıları açısından üst düzey, akran yardımcılığı hizmetinden yararlananlar açısından orta düzey bir doyum ortaya koymuştur. Sonuçlar litaretür bulguları eşliğinde değerlendirilmiştir.

Taylı, Aslı, Akran Yardımcılığı Uygulaması Aracılığıyla Lise Öğrencilerinde Kişisel ve Sosyal Sorumluluğun Arttırılması , Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2006, Doktora, pdf.