Agresyona Eğilimli Olan Sağlıklı Genç Erişkinlerde Agresyon Alt Tipleri ve Öfke İfade Tarzlarının Olaya İlişkin Beyin Potansiyellerine Yansımaları

TEZ

Agresyona Eğilimli Olan Sağlıklı Genç Erişkinlerde Agresyon Alt Tipleri ve Öfke İfade Tarzlarının Olaya İlişkin Beyin Potansiyellerine Yansımaları

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
157107
Sayfa Sayısı
92
Tez Türü
Doktora
Kategori
Tez Özeti
Agresyonun tanımı ve etiyolojisi ile ilgili farklı görüşler mevcuttur. Agresyonun emosyonel, davranışsal ve bilişsel süreçleri henüz tam olarak aydınlatılamamıştır. Agresyonun tek tip bir davranış olmadığı, farklı tipleri olduğu düşüncesi giderek önem kazanmaktadır. Son zamanlarda insan agresyonunu ölçmek üzere geliştirilen ölçekler agresyon alt tipleri üzerine yoğunlaşmıştır. Bu çalışmada agresyon alt tipleri ve agresyona öncül emosyon olan öfkenin ifade ediliş tarzına ait olası farklı nörokognitif süreçlerin olaya ilişkin potansiyel ölçümleri ile araştırılmasını amaçladık. Sağ elini kullanan psikiyatrik ilaç kullanımı ve kronik hastalığı olmayan 140 tıp fakültesi 2. sınıf öğrencisine Agresyon Ölçeği (AÖ) ve Sürekli Öfke Öfke Tarz Ölçeği (SÖÖTÖ) testleri uygulandı. 127 geçerli testin değerlendirilmesi sonucunda II. Sınıf öğrenci populasyonuna ait agresyon ve öfke skorları belirlendi. Genel agresyon skoru yüksek 15 öğrenci ile skoru düşük 15 Öğrenci araştırmaya çağrıldı. Deneklere Olaya ilişkin Potansiyel olarak Go/NoGo- P300 ve beklentisel negatif değişim (CNV) ölçümleri yapıldı. Go ve NoGo yanıtlarının N100, P200 ve P300 dalgalarının genlik ve latansları ile CNV dalgasının erken ve geç fazlarının ortalama genlikleri değerlendirildi. AÖ'ye göre genel agresyon, fiziksel agresyon, sözel agresyon, öfke agresyon, düşmanlık ve dolaylı agresyonun istatistiksel ortalamaları ile SÖÖTÖ alt ölçeklerine göre genel öfke, içe dönük öfke, dışa dönük öfke ve öfke kontrol ortalamaları saptandı. Öğrenciler bu ortalamalara göre her bir ölçek için ikili gruplara ayrıldı. Bu gruplamalara göre olaya ilişkin potansiyel parametrelerindeki farkların istatistiksel anlamlılığı ANOVA testiyle analiz edildi. Genel agresyon parametresinde yalnızca Go-P200 latansında gruplar arası istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı. Fiziksel agresyon skoruna göre oluşturulan gruplarda skoru yüksek olanlarda olmayanlara göre hem Go hem de NoGo- P300 genliği daha düşük, NoGo-P300 latamı ise daha uzundu. Öfke- kontrol skoru düşük olanlarla karşılaştırıldığında öfke- kontrolü yüksek olan deneklerde daha düşük NoGo- NİOO genliği gözlendi, NoGo- NİOO genliğinin ve NoGo- P300 latansının fronto-parietal dağılımlarında istatistiksel olarak anlamlı fark mevcuttu. Hem öfke agresyon hem de dışa dönük öfke skoru yüksek olanlarda NoGo- NİOO genliği daha büyük idi. Dolaylı agresyonu olanlar deneklerde istatistiksel olarak daha düşük geç CNV dalga genliği saptandı. Bu bulgular agresyon davranışındaki tarzların elektrofizyolojik izdüşümlerinin farklı olduğu, bu durumun agresyon alt tiplerine özgü farklı bilişsel süreçlerle ilişkili olabileceği savını ortaya koymaktadır.

Yıldırım, Ejder Akgün, Agresyona Eğilimli Olan Sağlıklı Genç Erişkinlerde Agresyon Alt Tipleri ve Öfke İfade Tarzlarının Olaya İlişkin Beyin Potansiyellerine Yansımaları, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2004, Doktora.