Bu araştırmada, lise öğrencilerinin uyum alanları ve uyum yöntemlerini etkileme olasılığı bulunan bazı değişkenler ele alınmış; bu değişkenlerin uyum alanları ve uyum yöntemlerinden hangileri üze rinde etkili olduğunu belirlemek amacıyla yirmi sekiz denence test edilmiştir. Araştırmada öğrencilerin uyum alanları ve uyum yöntemleri, özoğlu" (1980) tarafından Türkçe'ye çevrilen, Minnesota Psikolojik Danışma Envanteri ile ölçülmüştür. Araştırmacı tarafından geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan, Minnesota Psiko lojik Danışma Envanteri, uyum alanları olarak aile ilişkileri, sosyal ilişkiler ve çoşkusal dengelilik; uyum yöntemleri olarak da uyma, gerçeğe uyum, duygusal durum ve liderlik özellikleri belirlemeye yönelik 355 maddeden oluşmaktadır. Araştırma, 1986-1987 öğretim yılında Ankara il merkezindeki resmî liselerin birinci ve üçüncü sınıflarından alt, orta ve üst sosyo-ekonomik ayrımı yansıtacak şekilde seçilen 972 öğren ci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Lise öğrencileri, araştırmada ele alınan bağımsız değişkenlere-cinsiyet, sınıf düzeyi, yaşamlarının çoğunu geçirdikleri yerleşim merkezi ve sosyo-ekonomik düzey- göre ayrılmış; her bir alt ölçekten elde edilen veriler "t" testi ve tek yönlü varyans analizi ile çözümlenmiştir. Tek yönlü varyans analizinde gözlenen farklar "t" testi ile test edilmiş ve en az.05 önem düzeyi benimsenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular, özetle aşağıda sıralanmıştır :1. Lise öğrencilerinin cinsiyete göre uyum alanları ve uyum yöntemleri incelendiğinde, erkek ve kız öğrenciler arasında aile ilişkileri, sosyal ilişkiler, gerçeğe uyum ve liderlik davranışları yönünden önemli fark bulunmamıştır. Erkek öğrenci lerin coşkusal denge ve duygusal durum yönünden kızlardan daha iyi oldukları, uyma davranışının (conformity) kızlarda daha fazla ol duğu gözlenmiştir. 2. Araştırmadan elde edilen bulgular, sınıf düzeyi yükseldikçe, öğrencilerin uyum alanları ve uyum yöntemlerinin-uyma davranışı hariç- olumlu etkilendiğini göstermiştir. 3. Lise öğrencilerinin yaşamlarının çoğunu geçirdikleri yerleşim merkezlerine göre uyum alanları ve uyum yöntemleri incelendiğinde, yaşamlarının çoğunu köy, kasaba, küçük şehir ve büyükşehirde geçiren öğrenciler arasında önemli fark bulunmamıştır. 4. Sosyo-ekonomik düzey ile öğrencilerin uyum alanları ve uyum yöntemleri arasındaki etkileşime bakıldığımda, aile ilişkileri ve uyma davranışının sosyo-ekonomik düzeyden etkilenmediği; sosyal ilişkiler, coşkusal denge, duygusal durum, gerçeğe uyum ve liderlik davranışı yönünden üst sosyo-ekonomik düzeyde bulunan öğrencilerin daha üstün olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bulgular ışığında, öğrencilerin uyum alanları ve uyum yöntemlerinin cinsiyetten kısmen etkilendiği; alt sosyo-ekonomik düzeyin avantajsız bir durum yarattığı ve ergenliğin son döneminde zorlukların azaldığı vargısına varılmış; bu vargıya da yalı olarak aile ve eğitim ortamlarında alınabilecek önlemlere ilişkin çeşitli önerilerde bulunulmuştur.