1970-1980 Yılları Arası Türkiye’de Üniversite Öğrenci Olayları

TEZ

1970-1980 Yılları Arası Türkiye’de Üniversite Öğrenci Olayları

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
107284
Sayfa Sayısı
131
Tez Türü
Yüksek Lisans
Kategori
Tez Özeti
Üniversiteler, bir toplumun, bir ülkenin gelişmesinde çok önemli işlevsel yükümlülükleri olan kurumlardır. Türkiye'nin gelişmesi de bu kurumların sağlıklı çalışmasına bağlıdır. Türkiye'de üniversitenin tarihi sürecine bakıldığında, ancak 1950'li yıllardan sonra yeterli sayıda üniversite kurulduğu görülmektedir. Buna rağmen üniversiteler, ihtiyaç duyulan bölgelerde, ihtiyaca cevap verecek sayı ve nitelikte kurulamamıştır. Nitelik açısından yetersiz olan Türkiye üniversiteleri, sol şartlandırmaların da etkisiyle 1960'lı yıllardan itibaren, eylem alanları haline dönüşmüştür. Öğrencilerin eylemlere yöneldiği bu yıllarda, Türkiye'nin içinde bulunduğu siyasi, ekonomik ve kültürel bozuklukların bu eylemlerde önemli etkenler oldukları da kabul edilmesi gereken gerçeklerdir. Ayrıca belirtmek gerekir ki; 1965-1970 yıllan arasında Türkiye ekonomisi oldukça iyi düzeylerde olmasına karşın, siyasi ve kültürel yönden çıkmazlara sürüklendiği görülmektedir. 1970 yılından itibaren ekonomik yapıya da sirayet eden bu çıkmazlar, Türkiye'yi, üniversitelerden başlayan ve süratle gelişen şiddet ve terör olaylarının içine sürüklemiştir. 1 969 yılına kadar meydana gelen üniversite olaylarında, itici unsurlar; eğitim reformu, üniversitelerin kapasitelerinin artırılması, eğitimde fırsat eşitliği ve öğrencilerin üniversite ve fakülte yönetimlerinde temsilci bulundurmasına yönelik eğitim-öğretim ile ilgili talepler olmuştur. Ancak bu yıldan itibaren üniversite öğrencileri arasına sızan sol ve sağ şiddet yanlısı grupların yönlendirmeleriyle, olaylar, toplumsal düzen ve siyasi yapıyı protesto etme ve değiştirmeye yönelik bir hal almıştır. 12 Mart muhtırası, düzen karşıtı hareketlerin önünü almaya yönelik bir girişim olmasına rağmen, 1974 yılında çıkarılan af kanunu olayların tekrar başlamasına sebep olmuştur. 1974 yılından itibaren tekrar başlayan üniversite şiddet olaylarında, 1970 öncesine göre daha çok silah ve patlayıcı maddelerin kullanıldığı görülmektedir. Bu da olaylardaki ölü ve yaralı sayısının giderek artmasına neden olmuştur. Yapılan araştırma ve istatistiklere göre, Türkiye'nin ekonomik ve siyasi yapısındaki sorunlar ile, üniversitelerdeki şiddet olayları ve öldürülen insan sayısı arasında doğru orantı olduğu anlaşılmaktadır. Üniversite öğrenci olaylarının başlamasında ve gelişmesinde birincil sorumlu sayılamayacak olan güvenlik kuvvetleri, olaylar sırasındaki sert ve tarafsızlıktan uzak tutumları ile sürekli eleştirilmiştir. Polis birimleri içinde kurulan sağ ve sol eğilimli dernekler, polislerin sağ ve sol kamplara ayrılmasında itici unsur olmuştur. Polisin içinde bulunduğu ayrışma sebebiyle, şiddet içerikli olay olmasına rağmen birçok kez üniversiteye sokulmamış, olaya müdahale etmesi istenmemiştir. Olaylarla ilgili olarak halkı bilgilendirmek ve haberdar etmekle görevli olan basın-yayın organlarının, üniversite olayları karşısındaki tutumları da dikkat çekicidir. Bir kısım medya organı olaylarda taraf olurken, genel olarak gazetelerin, üniversite olayları ile ilgili sorunu çözmeye yönelik dizi yazı ve makale gibi araştırmalara oldukça az yer verdikleri görülmektedir. Araştırma, bir bütün olarak 1970-1980 yılları arası Türkiye üniversitelerinde meydana gelen şiddet olaylarını incelemektedir. Türkiye'de üniversitenin tarihi gelişiminden başlanarak, şiddet hareketlerine yönelten sağ ve sol eylem grupları, Türkiye'nin içinde bulunduğu siyasi, ekonomik, kültürel ve toplumsal problemler ele alınmaktadır. Üniversitelerdeki şiddet hareketlerinin seyri içinde dönüm noktaları olma niteliği taşıyan 1969 yılı olayları ile 12 Mart muhtırası ayrıca belirtilmektedir. Son olarak da 1970-1980 yıllan arasında üniversitelerde meydana gelen şiddet olayları kronolojik olarak ve olayın sebepleri de belirtilmeye çalışılarak anlatılmaktadır.

Bakindi, Mahmut, 1970-1980 Yılları Arası Türkiye’de Üniversite Öğrenci Olayları, Hacettepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, 2001, Yüksek Lisans.