Değişik Psikolojik Arazlara Sahip Olan ve Olmayan Öğrencilerin Sorunları

TEZ

Değişik Psikolojik Arazlara Sahip Olan ve Olmayan Öğrencilerin Sorunları

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
4518
Sayfa Sayısı
278
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmada, HoÜ.S.İ.Y.O. öğrencilerinin, psikolojik araz düzeyi ile sorunlarının bazı değişkenlere göre ilişkisi incelenmiş tir. Psikolojik araz düzeyi Derogatis ve arkadaşları tarafından geliştirilen ve geçerlik ve güvenirliği araş tırmacı tarafından yapılan Ruhsal Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R) ile ölçülmeye çalışılan şu alt ölçekleri içer mektedir: Scmstizasycn, Obsesif-Kompulsif, Kişilerarası Duyarlık, Depresyon, Kaygı, Öfke -Düşmanlık, Fobik Atıksi- yete, Paranoid Düşünce, Psiko tizim' dir. ? Öğrenci sorunları ise Baymur ve- Kılıççı tarafından yükseköğretim öğrencileri için uyarlanan problem tarama envanteri esas alınarak araştırmacı tarafından H.Ü. S.İ.Y.O. öğrencileri için geliştirilen "H.Ü. S.İ.Y.O. Öğrencilerinin Problemlerini Tarama Envanteri" ile öl çülmüştür. K. t). S.İ.Y.O. öğrencilerinin problemlerini tarama envanteri; okul, gelecek, kız-erkci: arkadaşlığı, insan ilişkileri, duygusallık, sağlık ve diğer sorunlarla ilgili alt alanlardan oluşmaktadır. Değişkenler hakkında bilgi toplamak için de araştırıcı tarafından geliştirilen "Öğrenci Kişisel Bilgi Formu" (ÖKB3?) ku 11 cm İmiş tır. Araştırmanın evreni ve örneklomi, Hot). S.İ.Y.O. I, II, III ve 17. sınıflarında 193S-1937 öğretim yılında 220 221 öğlenim gören. 145 kız 271 erkek toplam 4-16 öğrenciden oluşmuştur. Araştırmada yapılan işlemler şöyle özetlenebilir: 1. Araştırma yapılan gruba ait tanıtıcı bilgiler? öğrencinin mezun olduğu ortaöğretim II, kademesinin bu lunduğu yeri, çeşidi, cinsiyet yönünden tipi, Ankara* ya gelinen je^ ile Ankara'da kalman yer gibi öğrencilerin özlük niteliklerine ilişkin bilgiler verilmiştir» Bu bilgiler cinsiyet ve sınıf düzeyine göre karşılaştırıl mış tır» 2, H.Ü.S.İ.Y.O. öğrencilerinin ölçülen psikolojik araz düzeyleri genel puan ortalamalarına göre; düşük ve yüksek olarak tesbit edilmiştir o 3.-?Öğrenci sorunları problem envanteri genci puan larına göre önemsiz ve önemli ya da çok önemli olarak gınrp lanmış tır. Ayrıca problem tarama envanteri alt alan larına göre ortalamaları tesbit edilmiştir. 4. Çeşitli sınıflarda öğrenim gören öğrencilerin cinsiyete ve sınıf düzeylerine p;'6^c psikolojik araz dü zeyleri ayrı ayrı karşılaştırılmıştır. 5. H.tTeS.İ.Y.O. öğrencilerinin SCL-90-?. genel puan ortalamaları tesbit edilmiş, cinsiyete ve sınıf düzeyle rine güre ortalamalar arası farkın kontrolü "t" testiyle yapılmıştır. 222 6. ItuhBEİ. Belirti Tarama Listesi SCL-90-R* nin alt ölçeklerinden elan, somatizasyon, obscsif-kGmpulsif, kişilerarası duyarlık, depresyon, kaygı, öfke ve düşman lık, fobik reaksiyon, paranoid düşünce, psikotizm puan ları sonuçlarına göre öğrencilerin psikolojik araz dü zeyleri cinsiyet ve sınıf düzeyleri bakımından ayrı ayrı karşılaş t irilmiş tır. 7. H.D. S.İ.Y.O. öğrencilerinin sorunlarının önem derecesi cinsiyet ve sınıf düzeyleri bakımından ayrı ayrı karşılaştırılmıştır. 8. H. ti. S.İ.Y.O. kız ve erkek öğrencilerinin psiko lojik araz düzeyleri ile sorunları ayrı ayrı karşılaştı rılmıştır. 9. Çeşitli sınıflarda öğrenim gören öğrencilerin psikolojik araz düzeyleri ile sorunlarının önem derecesi bakımında n karşıla ş t ir ilmi ş t ir. 10. Psikolojik araz düzeyi düşük ve yüksek elan öğ rencilerin problem tabama envanterinden, aldıkları puanla rın ortalama, standart sapma ve "t" değerleri hesaplan mıştır. 11. Psikolojik araz düzeyi düşük ve yüksek olan öğ rencilerin sorunları; cinsiyet, sınıf düzeyi, mezun olu nan ortaöğretim II. kademesinin yeri, çeşidi, cinsiyet yönünden tipi, öğrenim sırasında Ankara'da kalınan yer ve Ankara'ya rjclincn yer1 c göre karşılaştırılmıştır. 223 Araştırmada istatistiksel teknik olarak; ortalama, standart sapma, "t" testi, ki-kare, Fisher kesin ki-kare testi, Contingency korelasyon katsayısı ve yüzde oranı kullanılmış olup, hata payı olarak 0.-O5 düzeyi benimsen miştir. A. ARAŞîIRLlA YAPILAIT GRU3UIT 1TİTSLİKL3RÎ 1. E.Ü.S.İ.Y.O. öğrencilerinin % 65.14* ü erkek, % 34«-35*i kızdır. Hız- öğrenci sayısı erkek öğrenci sayı sının yaklaşık yarısı kadardır. 2. öğrencilerin mezun olduğu ortaöğretim II. kade mesinin bulunduğu jex-e göre % 58.41' i il, £ 38.94' ü ilçe ve % 2.64'ü ise bucak' ta bulunan liselerden mezun ol muştur. 3. Öğrencilerin & 68.03'ü genci lise, % 31. 97' si meslek lisesi mezunudur. 4. Hız öğrencilerin £ 13.70' i sadece kıs lisesinden, erkek öğrencilerin c,l 12.02' si sadece kıs lisesinden ve geriye kalan £> 74.28' i ise karma lise mezunudur. 5. öğrencilerin \3 29.57' si küçük şehirden, c/j 22.36'- cı kasaba ya da ilçeden, c,o 21.15' i büyük şehirden, 0 15.63* ü köyden Ankara'ya gelmiştir. E. j.S.i.Y.O. ' nda öğrenir gören ve Ankara'da bulunanların yüzdesi iar <: 11.30' dur. 6. öğrencilerin ^ 49.76' sı yurtta, ;." 19.47' si çile sinin yanında, (/j 13.46' sı arkadaşla birlikte, c,"o 10.32' si 224 akraba yanında, fo 5.05' i başka bir yerde (lojman, v.b.), $1.44*ü pansiyon veya otelde kalmaktadır. Be ÇBŞİ2Lİ SniIPMHDA Ö?REÎIİII GÖRE17 ÖShSUTCİLERİIT PSİKOLOJİK ARAZ DÜZEYLERİ 1. Erkek ogre ne ilerin $ 25.72' si, kıs öğrencilerin fo 12.50* esi, toplam öğrencilerin % 38.22'si yüksek araz düzeyine sahiptir. 2. Birinci sınıf öğrencilerinin £ 10634* ü, ikinci sınıf öğrencilerinin % 9. 85' i,- üçüncü sınıf öğrencileri nin % 9.38' i ve 7H". sınıf öğrencilerin £ 8. 65* i yüksek araz düşeyine sahiptir. 3. Çeşitli sınıflarda.öğrenin gören öğrencilerin SCL-90-R1 nin genel puan ortalamaları sınıf ve cinsiyete göre karşılaştırıldığında 0.05 düzeyinde anlamlı bir f erklilik görülmüştür. 4. Ruhsal Belirti ücrama Listeci SCL-90-R» nin alt ölçeklerinden Scmatizasycn (SOLI), Obsesif-kompulsif (0-C), Kişilerarası Duyarlılık (İ17T), Depresyon (DE?), öfke ve Düşmanlık (HOS), Paranoid Düşünce (PAR) ve Psikctism (PSY) ile sınıf düzeyinde; HOS ve PAR ile de cinsiyet arasında 0.05 düzeyinde anlamlı bir ilişki görülmüştür. Sınıf düzeyi bakımı -i dan en yüksek psikolojik araz göste rilen alt alan £ 58.39 ile Obscsif-kompulsif (0-C)rdir. Cinsiyet bakımımdan ise en yüksel: psikolojik araz göste rilen alt alan ise % 38. /[& ile üfke ve Düşmanlık (EOS) 'dır. 225 0. PSİKOLOJİK ARAZ DÜZI2Yİ DÜŞÜK VS YÜKSEK OMU ÖGR31TCİ13RİH SOHUKLARI 1. Çeşitli sınıflarda öv;:- en iri gören öğrencilerin % 53 «61 sorunlarını önemli ve çok önemli görürken, % 46.39 önerasiz görmektedir. 0}üm öğrencilere, göre sorun larını önemli ve çek önemli gören erkek öğrencilerin oranı kız öğrencilere oranla daha yüksektir» 2. Çeşitli sınıflarda öğrenim gören öğrencilerin cinsiyet ve sınıf düzeylerine göre psikolojik araz düzey leri ile sorunları arasında 0.05 düzeyinde anlamlı bir ilişki görülmüştür. Psikolojik araz düzeyi yüksek olan ve sorunlarını önemli ve çek önemli gören erkek öğrenci lerin oranı kızlara göre daha yüksektir. 3. Psikolojik araz düzeyi yüksek olan öğrencilerin problem tarama envanteri ortalamaları, psikolojik araz düzeyi düşük öğrencilerin ortalamalarından daha yüksek bulunmuştur. 4. Psikolojik araz düzeyi yüksek elan öğrencilerin problem tarama envanteri alt alanları ortalamaları ile psikolojik araz düzeyi düşük elan öğrencilerin aynı olan dan aldıkları puanların ortalamaları arasında 0.05 düze yinde Önemli bir fark bulunmuştur. 5. Psikoloji]; araz düzeyi düşük ve yüksek elan öğ rencileri en çok rahatsız eden sorunların başında "okul" alanı ile ilgili sorunlar gelmektedir. 226 6. Psikolojik araz düşeyi yüksek elen öğrencileri ikinci derecede rahatsız eden sorun ise duygusal alt alanıdır. D. PSİKOLOJİK ARAZ DÜZEYİ DÜŞÜK VE YÜKSEK OLAN Ö?RENCİLERİN SORUNLARININ BAZI DE?İŞKENLERE GÖRE İLİŞKİLERİ 1. Psikolojik araz düzeyi yüksek olan öğrencilerin sorunları ile "cinsiyetleri" arasında 0.05 düzeyinde an lamlı bir ilişki bulunmuştur. 2. Psikolojik araz düzeyi yüksek olan öğrencilerin sorunları ile "sınıf" düzeyleri arasında 0.05 düzeyinde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. 3. Psikolojik araz düzeyi yüksek olan öğrencilerin sorunları ile mezun olunan ortaöğretim II. kademesinin "yeri" arasında 0.05 düzeyinde anlamlı bir ilişki buluna mamıştır. 4. Psikolojik araz düzeyi yüksek olan öğrencilerin sorunları ile mezun olunan ortaöğretim II. kademesinin "çeşidi" arasında 0.05 düzeyinde anlamlı bir ilişki bulu namamıştır. 5. Psikolojik araz düzeyi yüksek olan öğrencilerin sorunlarının mezun olunan ortaöğretim II. kademesinin "cinsiyet yönünden tipi" arasında 0.05 düzeyinde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. 6. Psikolojik araz düzeyi yüksek olan öğrencilerin 227 sorunları ile "Ankara'da kalman yer" arasında 0.05 dü zeyinde anlamlı bir ilişki bulunamamıştır» 7. !'Ankara*ya köyden gelme" durumuna göre psikolo jik araz düzeyi ile sorunlar arasında 0.05 düzeyinde an lamlı bir ilişki bulunmuştur. 8» "Ankara'ya kasaba ya da ilçeden gelme" durumuna göre psikolojik araz düzeyi ile sorunlar arasında 0.05 düzeyinde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. 9. "Ankara'ya küçük şehirden gelme" durumuna göre psikolojik araz düzeyi ile sorunlar arasında 0.05 düze yinde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. 10. "Ankara'ya büyük şehirden gelme" durumuna göre psikolojik araz düzeyi ile sorunlar arasında 0.05 düze yinde anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Bu bulgulardan elde edilen genel sonuçlara göre; H.Ü. S.İ.Y.O. öğrencilerinin % 73 'ü küçük yerleşim bölge sinden, 1/3' ü ise meslek lisesi mezunu olduğu ve öğrenci lerin yarısının yurtta kaldığı anlaşılmaktadır. Bu tablo öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun kısıtlı kültürel ve sosyal çevrelerden geldiklerini göstermektedir. Psikolojik araz düzeyi ile scx-unlann öncra derecesi arasında paralellik görülmektedir. Yani yüksek psikolojik araz düzeyi gösteren öğrenciler sorunlarını da önemli ve çok önemli gördükleri, gözlenmektedir. 228 öğrencilerin sorunlarının yoğunlaştığı alt alanla rın başında; okul, gelecek ve duygusal alt alanı gelmek tedir. Psikolojik araz düzeyi ile bazı değişkenler arasın da ilişkinin bulunmuş olması öğrencilerin üniversiteye psikolojik yönden yüklü olarak geldiklerini ya da üniver site de karşılaştıkları streslerle baş edememe sonucu ortaya çıktığını düşündürmektedir. Bu sonuçlara bakarak, özellikle küçük yerleşim böl gesinden gelenler ile meslek lisesi mezunlarının yani.i kısıtlı sosyo-ekonomik ve kültürel çevrelerden gelen öğ rencilerin hayat standartlarının yükseltilmesi amacıyla öncelikle üniversite düzeyinde öğrenci kişilik hizmetle rinin verilmesi gerekmektedir. Örneğin, öğrencilerin yurtlara alınmaları ve burs ya da kredi imkanlarının sağlanması yoluna gidilebilinir. Ayrıca öğrencilerin ruh sağlıklarının korunması ve gösterdikleri değişik psikolojik araz düzeylerinin azaltılması ile sorunlarının.çözümünde gerekli yardımın yapılması için mediko -sosyal ve psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinden yarar landırma konularında merkez' de kurulacak olan psikolojik danışma ve rehberlik ünitesinin dışında ckul düzeyinde de gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.

Kılıç, Mustafa, Değişik Psikolojik Arazlara Sahip Olan ve Olmayan Öğrencilerin Sorunları, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1987, Doktora, pdf.