Kadın Üniversite Öğrencilerinde Yeme Tutumlarının Mükemmeliyetçilik, Sosyotropi-Otonomi, Üstbilişler, Duygulara İlişkin İnançlar, Duygusal Zorlanmaya Toleranssızlık ve Kaçınma ile İlişkisi: Yatkınlaştırıcı ve Sürdürücü Faktörlere Dayalı Bir Model Önerisi

TEZ

Kadın Üniversite Öğrencilerinde Yeme Tutumlarının Mükemmeliyetçilik, Sosyotropi-Otonomi, Üstbilişler, Duygulara İlişkin İnançlar, Duygusal Zorlanmaya Toleranssızlık ve Kaçınma ile İlişkisi: Yatkınlaştırıcı ve Sürdürücü Faktörlere Dayalı Bir Model Önerisi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Bölüm
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
344986
Sayfa Sayısı
290
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Mevcut çalışmada yeme bozukluklarının ortaya çıkması ve sürdürülmesinde rolü bulunan bir dizi değişkenin önerilen model çerçevesinde incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, ön çalışma kapsamında Duygulara İlişkin İnançlar Ölçeği, Duygusal Zorlanmaya Toleranssızlık İndeksi ve Bilişsel-Davranışsal Kaçınma Ölçeği?nin psikometrik özellikleri üniversite öğrencilerinden oluşan örneklemde incelenmiş, ölçeklerin kabul edilebilir düzeyde geçerli ve güvenilir olduğu ortaya konmuştur. Asıl çalışma kapsamında ise, farklı üniversitelere devam etmekte olan kadın öğrencilerden (N= 759) veri toplanmıştır. Asıl çalışma kapsamında ilk olarak, çeşitli demografik özelliklerin farklı yeme tutumları üzerindeki etkileri incelenmiş, ardından oluşturulan yeme tutumu gruplarının (bulimik, kısıtlı, duygusal ve işlevsel olmayan genel yeme tutumu düşük ve yüksek gruplar) geçerliğini sınamak amacıyla demografik bilgi formunda yer alan yeme ile ilişkili sorular açısından gruplar karşılaştırılmıştır. Üçüncü olarak, araştırmanın temel amaçları doğrultusunda, bulimik, kısıtlı, duygusal ve işlevsel olmayan genel yeme tutumu düşük ve yüksek katılımcılardan oluşturulan gruplar araştırmanın temel değişkenleri olan mükemmeliyetçilik, sosyotropi-otonomi, üstbilişler, duygulara ilişkin inançlar, duygusal zorlanmaya toleranssızlık ve kaçınma açısından karşılaştırılmış, MANCOVA sonuçları ilgili yeme tutumları düşük ve yüksek grupların değişkenlerin çeşitli alt boyutları açısından birbirlerinden farklılaştıklarını ortaya koymuştur. Son olarak, araştırmada önerilen ve değişkenlerin bir arada bütüncül olarak ele alındığı model farklı yeme tutumları açısından Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) analizi kullanılarak incelenmiştir. YEM analizi sonuçları mükemmeliyetçilik, sosyotropi ve otonominin üstbilişler, duygulara ilişkin inançlar ve duygusal zorlanmaya toleranssızlığı yordadığına; anılan bu üç bilişsel özelliğin kaçınmayı arttırdığına; kaçınmanın ise bulimik, duygusal ve işlevsel olmayan genel yeme tutumlarını yordadığına ilişkin hipotezleri desteklemiştir. Kısıtlı yeme ile kaçınma arasında ilişki bulunmamıştır. YEM kapsamında ayrıca üstbilişler, duygulara ilişkin inançlar, duygusal zorlanmaya toleranssızlık ve kaçınmanın bağımsız değişkenler ile çeşitli yeme tutumları arasındaki ilişkideki aracı rolleri de incelemiş; sonuçlar mükemmeliyetçilik, sosyotropi ve otonomi ile bulimik yeme tutumu arasındaki ilişkinin tümüyle; duygusal ve işlevsel olmayan genel yeme tutumu arasındaki ilişkinin ise kısmen anılan aracı değişkenler tarafından açıklandığını ortaya koymuştur. Çalışmanın bulguları alanyazın ışığında tartışılmış, yeni çalışmalar için öneriler ve bulguların klinik doğurguları değerlendirilmiştir.

Çakır, Zehra, Kadın Üniversite Öğrencilerinde Yeme Tutumlarının Mükemmeliyetçilik, Sosyotropi-Otonomi, Üstbilişler, Duygulara İlişkin İnançlar, Duygusal Zorlanmaya Toleranssızlık ve Kaçınma ile İlişkisi: Yatkınlaştırıcı ve Sürdürücü Faktörlere Dayalı Bir Model Önerisi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013, Doktora, pdf.