Silinecek Belirli Alanlara Özgü Risk Tutumları Ölçeği'nin Türk Üniversite Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

TEZ

Silinecek Belirli Alanlara Özgü Risk Tutumları Ölçeği'nin Türk Üniversite Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
239261
Sayfa Sayısı
111
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmanın temel amacı, Weber, Blais ve Betz (2002) tarafından geliştirilen Belirli Alanlara Özgü Risk Tutumları Ölçeği (Domain-Specific Risk Attitude Scale)'ni Türkiye'deki üniversite öğrencilerine uyarlamaktır. Ayrıca Belirli Alanlara Özgü Risk Tutumları Ölçeği (BARTÖ)'nden alınan puanların cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesi de amaçlanmıştır. Araştırma grubu, 2007-2008 öğretim yılı bahar döneminde Erciyes Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, İnönü Üniversitesi merkez kampüslerinde öğrenim görmekte olan, araştırmaya katılmaya gönüllü 1048 öğrenciden oluşmaktadır. Bu 1048 öğrencinin 327'si (%31) Erciyes Üniversitesi'nde, 274'ü (%26) İnönü Üniversitesi'nde, 447'si (%43) Gazi Üniversitesi'nde öğrenim görmektedir. Araştırmaya cinsiyetini belirterek katılan 868 öğrenciden 511'i (%59) kız ve 357'si (%41) erkektir. Bu araştırmada, verilerin analizinde Comprehensive Exploratory Factor Analysis: CEFA-Statistica 8 paket programı kullanılmıştır. BARTÖ'nün sosyal beğenirlikle ilişkisi Pearson Korelasyon Katsayısı ile incelenmiştir. BARTÖ'den alınan puanların cinsiyete ve araştırmaya katılan öğrenciler ile dağcılık kulübüne üye, dağa tırmanma riskini alan dağcı öğrencilerin BARTÖ'den alınan puanların karşılaştırılmasında bağımsız gruplar için t testi kullanılmıştır. Bu araştırmada, 40 maddeli 5'li derecelemeli likert tipi ve 6 boyutlu orijinal BARTÖ önce Türkçe'ye çevrilmiştir. Ancak orijinal ölçeğe, Türk üniversite öğrencilerinin kültürel özellikleri dikkate alınarak 18 alternatif madde ilave edilmiştir. Türkçe BARTÖ'nün yapı geçerliğini belirlemek için verilere açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Analiz sonuçları, Türkçe BARTÖ'nün 8 boyutlu olduğunu göstermiştir. Alt ölçekler için parselleme yöntemiyle yapılan açımlayıcı faktör analizi sonuçlarına göre ?etik? ana faktörüne ilişkin toplam varyansın okulda etik %35.4'ünü, gündelik yaşamda etik %15.3'ünü açıklamıştır. Finans ana faktörüne ilişkin toplam varyansın şans oyunları %39.9'unu, yatırım %19.8'ini açıklamıştır. Sağlık/Güvenlik ana faktörüne ilişkin toplam varyansın güvenlik %32.1'ini, sağlık %14.5'ini açıklamıştır. Eğlence ana faktörü toplam varyansın %32.4'ünü, ?sosyal? ana faktörü toplam varyansın %25.4'ünü açıklamıştır. Türkçe BARTÖ'nün yapı geçerliği için ayrıca, üniversite öğrencilerinin BARTÖ'nün tümünden aldığı puanlar ile Sosyal Beğenirlik Ölçeği (Kozan, 1983)`nden aldıkları puanlar arasındaki ilişki için Pearson korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Bu katsayı: r= .09 bulunmuş olup .05 `e düzeyinde anlamlı değildir. Bunun yanı sıra ölçeğin ayırt edici geçerliği için 34 dağcılık kulübü öğrencisinin ve araştırmaya katılan 110 öğrencinin BARTÖ'nün tümünden aldıkları puanlar karşılaştırılmıştır. İki grup arasındaki fark (.001 düzeyinde) anlamlı bulunmuştur. BARTÖ'nün güvenirliğini belirlemek için ölçeğin tümü ve alt ölçeklerine ilişkin iç tutarlık ve kararlılık katsayıları hesaplanmıştır. Cronbach alpha katsayı ile hesaplanan iç tutarlık katsayıları sırasıyla: Ölçeğin tümü için .89, Okul Yaşamındaki Etik alt boyutu için .68, Gündelik Yaşamdaki Etik alt boyutu için .64, Şans Oyunları alt boyutu için .77, Yatırım alt boyutu için .75, Güvenlik alt boyutu için .65, Sağlık alt boyutu için .50, Eğlence alt boyutu için . 70 ve Sosyal alt boyutu için .57 olarak bulunmuştur. Ölçeğin test tekrar test yöntemiyle hesaplanan kararlılık katsayısı ölçeğin tümü için anlamlı bulunmuştur (r= .95). BARTÖ'nün geçerliği ve güvenirliği ile ilgili bu bulgular bu aracın geçerli ve güvenilir olduğunu ve Türk üniversite öğrencilerinin risk alma davranışlarına yönelik tutumlarının ölçümünde kullanılabileceğini göstermektedir. Bu araştırmada ayrıca ilgili literatürde risk alma davranışına yönelik tutumlarda kız ve erkekler arasında farklar olduğuna ilişkin görüşlere dayanılarak üniversite öğrencilerinin BARTÖ'den aldıkları puanlar cinsiyete göre karşılaştırılmıştır. Erkek öğrencilerin BARTÖ'den aldıkları puanlar ilgili literatürdeki bulgular gibi kızlarınkinden anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (t= 9.83, p < .001). Türkçe BARTÖ'den alınan puanların cinsiyete ilişkin karşılaştırılması ile ilgili bulgular, önceki yerli ve yabancı literatürdeki araştırma sonuçlarını desteklemektedir.

Öner, Esra Tuba, Silinecek Belirli Alanlara Özgü Risk Tutumları Ölçeği'nin Türk Üniversite Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2009, Yüksek Lisans, pdf.