(KONU UYGUN DEĞİL) Tarihsel Sapmaları Döndüren Genç Kuşak için Referans Genç Kadın: Elektra Edebiyatta, Sinemada, Müzikte, Elektra Öyküsünü Konu Alan Çalışmalar

TEZ

(KONU UYGUN DEĞİL) Tarihsel Sapmaları Döndüren Genç Kuşak için Referans Genç Kadın: Elektra Edebiyatta, Sinemada, Müzikte, Elektra Öyküsünü Konu Alan Çalışmalar

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
230896
Sayfa Sayısı
121
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu tezde, önce, Euripides (İ.Ö. 480-406) ve Sofokles'in (İ.Ö.496-406) Elektra adlı trajedileri tahlil edilerek, iki yazarın dünya görüşleri arasındaki kutuplaşma ortaya konmaktadır. 20.yy. sanatçıları arasında da, Sofokles'in oyununu model almış olan Richard Strauss'un (1864-1949) Elektra (1909) adlı operası, ve Euripides'in trajedisinin bir uyarlaması olan Mihail Cacoyannis'in (1922) Elektra (1962) adlı sinema filmi arasındaki anlayış ve söylem farkları tahlil edilmektedir. Böylece, Eskiçağ'daki karşıt ideolojik davranışlara koşut olarak, çağımızda da benzer karşıtlıkların sürmekte olduğu gözlemlenmektedir. Konu şöyle özetlenebilir: Agamemnon'un büyük büyük babası Tantalos, sofrasına konuk gelen tanrılara oğlu Pelops'u kesip yedirince, cezalandırılmış ve lanetlenmişti. Bu lanet, bütün sülaleyi kuşaklar boyunca birbirine düşüren bir kan davasına yol açtı. Bu soydan gelen genç Orestes de, ablası Elektra'nın teşvikiyle annesini öldürdüğünde, yargılayan jürinin biçimsel bir adalet anlayışına hizmet eden kesimi onu idama mahkum etme eğilimindeydiler. Fakat, bu cinayetin kan davası niteliğinde değil, kötülüklere isyan eden gençliğin toplumu yanlış yönlere sürükleyen bir siyasal iktidara karşı bir eylemi olduğunu farkeden tanrılar, müdahale ederek, onu kurtarmışlardı. Çünkü, öldürülen anne, yani kraliçe Klitemnestra, kocasının bir komployla öldürülmesini ve krallık erkinin katile devredilmesini planlayan kimseydi. Sofokles'in trajedisi, kurulu düzeni koruyan bir anlayışın sonucu olarak, olayları Elektra yönünden ele alır. Elektra'nın, Agamemnon'un öldürülmesi sonucu düştüğü korkunç durum, bu durumun onun üzerinde yarattığı büyük acılar ve bu acılar sonucu oluşan intikam duygularının haklılığı üzerine, Klitemnestra'nın öldürülmesinin, adaletin bir gereği olduğu vurgulanmıştır. Sofokles'in kan davâı gibi öznel ve biçimsel bir kavramı adaletin temeline yerleştiren, soylu tutkular üzerine kurulu, bir dünya görüşü vardır. Euripides'in yaklaşımı, olabildiğince nesneldir; soyluluk ve ahlak kavramlarına göndermeler yapmak suretiyle, eleştirel bir tavır içerir. Öyküyü sarayın dışına taşıyarak, trajedisine soylu olmayanları da ekler. Kahramanlarının insani yönlerini vurgular. Taraf değil, gözlemcidir. Strauss'un operası, yaşadığı dönemin yenilikçi akımlarından uzak, tutucu bir müzik dili ile yazılmıştır. Sonat formu uygulanmış, kromatik bir müzik dili kullanılmıştır. Libretto Hugo von Hofmannsthal'ın 1903'te yazdığı aynı adlı tiyatro yapıtından operaya uyarlanmıştır. Sofokles'in trajedisi model alınmış ve kurulu düzenin biçimsel adalet anlayışı işlenmiştir. Cacoyannis, Euripides'in trajedisini sinemaya uyarlamıştır. Sembolik bir anlatımı tercih etmiş, kişilerin yaşadıkları olaylar sonucu yaşadıkları ?dönüşüm? üzerinde yoğunlaşmıştır. Hem görsel, hem de duysal açıdan, tematik bir anlayış benimsemiş, bu yolla, dokuda ve kurguda süreklilik aramıştır.

Yeşilpınar, Devrim Demir, (KONU UYGUN DEĞİL) Tarihsel Sapmaları Döndüren Genç Kuşak için Referans Genç Kadın: Elektra Edebiyatta, Sinemada, Müzikte, Elektra Öyküsünü Konu Alan Çalışmalar , Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008, Yüksek Lisans, pdf.