Çalışan ve Öğrenci Ergenlerde Kimlik Duygusu Kazanımının Araştırılması

TEZ

Çalışan ve Öğrenci Ergenlerde Kimlik Duygusu Kazanımının Araştırılması

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
117690
Sayfa Sayısı
82
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Erikson'un Psikososyal Gelişim Kuramı'nda ergenin başta gelen görevi, kim olduğuna, toplumsal düzeyde yerinin ne olduğuna ilişkin bir kimlik duygusu geliştirmektir. Ayrıca Erikson'un görüşlerinde kimlik duygusu, birey ve çevre etkileşimi içinde kazanılan bir kavram olarak ele alınmıştır. Bu çalışmada Türkiye'de çalışan ve öğrenci ergenlerin kimlik duygusu kazanımları, Psikososyal Gelişim Kuramı çerçevesinde incelenmiştir. Bu araştırmada çalışan ve öğrenci ergen gruplarında kimlik duygusu kazanımı yönünden yaşa ve cinsiyete bağlı bir farkın olup olmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada farklı iki yaş grubunda, çalışan ve öğrenci ergenlerden toplam 240 bireye ulaşılmıştır. Araştırma grubunu, İstanbul ili Kartal ilçesi sınırlan içinde 15-16 ve 17-18 yaşlan arasında konfeksiyon sektöründe çalışan ergenlerle, 15-16 ve 17-18 yaşları arasında 2000-2001 eğitim-öğretim yılında Kartal Lisesi'ne devam eden lise 1 ve lise son sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Araştırmada öğrenci ve çalışan ergenlerin benzer toplumsal ortamlardan gelen bireyler olmasına dikkat edilmiş, bu nedenle aynı bölgede öğrenim gören ve çalışan ergenlere ulaşılması hedeflenmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında kimlik duygusu kazanımını ölçmek amacıyla Köker (1997) tarafından geliştirilen Kimlik Duygusu ölçeği Köker Formu (KDÖ-F) kullanılmıştır. Verilerin analizinde ikili karşılaştırmalarda t testi, çoklu grup karşılaştırmasında tek ve iki yönlü varyans analizi teknikleri uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre, iki yaş grubundaki ergenlerin ve araştırmaya katılan kız ve erkeklerin KDÖ-KF puanlarının ortalamaları arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Çalışan ve öğrenci ergenlerin KDÖ-KF puanlarının ortalamaları arasında anlamlı fark bulunmuştur, iki yaş grubu ve çalışan/öğrenci ergen olma değişkenine göre incelenen KDÖ-KF puanlarında sadece çalışma değişkeninde anlamlı fark saptanmıştır. Buna göre araştırma grubundaki öğrenci ergenlerin kimlik duygusu puanlan, çalışan ergenlerin kimlik duygusu puanlarından daha yüksektir. Öğrenci olmak ya da çalışıyor olmanın kimlik duygusu puanlarını farklılaştırdığı gözlenmiştir. Bu sonuçlar kuramsal bilgiler ve araştırma sonuçlarıyla karşılaştırılarak tartışılmıştır. Bu araştırma çalışan ve öğrenci ergenlerin kimlik duygusu kazanımlarının cinsiyet ve yaş değişkenleri açısından karşılaştırmalı olarak incelendiği bir çalışmadır. Ergenlik araştırmalarının Türkiye'de ve dünyada genel olarak öğrenci gruplarıyla yürütülmesi, bu çalışma bulgularını diğerleriyle karşılaştırma olanağını azaltmıştır. Bu araştırmanın, okula devam etmeyen, çalışan ergenler üzerinde kimlik konusunda yapılmış bir çalışma olarak bundan sonraki çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu çalışma kesitsel düzenle yapılmış bir çalışmadır, kimlik duygusunun ilerleyen yaşla değişimini boylamsal düzenle daha geniş yaş gruplarında incelemek yaşa ilişkin değişimleri izlemek açısından uygun olacaktır. Bu araştırmada kimlik duygusu kazanımında yaşam alanlarına ya da kimlik oluşumundaki araştırma ve bağlanma düzeylerine ilişkin bilgilerin alınmamasının bir eksiklik olduğu düşünülebilir. Ancak bulgular, kimlik kazanma sürecindeki yaşa bağlı değişiklikleri ve cinsiyetler arasındaki farkları görebilmek açısından önemlidir. Ayrıca bu çalışmada benzer toplumsal ortamlardan gelen bir grup ergenle çalışılmış ve farklı sosyo-ekonomik düzeyler bir değişken olarak ele alınmamıştır. Farklı sosyo-ekonomik düzeylerden gelen bireylerin çalışmaya alınması sonraki çalışmalar için önemli görünmektedir. Bu araştırmanın kimlik duygusu kazanımındaki düşük puanlarla ortaya konan bulguları ergenlerin kimlik kazanımında bir bunalım yaşadıklarını düşündürmektedir. Bu ergenlere rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin götürülebilmesinin karşılaştıkları güçlüklerle başetme becerilerini geliştireceği ve kimlik konularını kolaylaştıracağı düşünülmektedir.

Süslü, Demet Pekşen, Çalışan ve Öğrenci Ergenlerde Kimlik Duygusu Kazanımının Araştırılması, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2002, Yüksek Lisans, pdf.