Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Meslek, Evlilik ve Geleceğe Yönelik Beklentileri

MAKALE

Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Meslek, Evlilik ve Geleceğe Yönelik Beklentileri

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Sayı No
7
Yıl
Yer
Sayfa Aralığı
125-149
Tam Metin (PDF)
Kategori
Makale Özeti
Bu çağda genç belli bir işe sahip olmak için çaba göstermeye başlamış, ailesinden ayrılarak bağımsızlığa doğru yönelmiş, yeni arkadaşlıklar ve sosyal örüntüler içine girmiş, karşı cinsle yakınlaşarak eş aramaya başlamıştır. Kısaca, bu dönemde genci, daha önceki gelişim dönemlerinde pek karşılaşmadığı ve üstesinden gelinmesi gereken değişik sorunlar beklemektedir.Bazı gençlerin bu dönemde gelecekteki yaşam biçimlerine ilişkin belirgin hipotezleri olabileceği gibi, bazılarının da belirgin bir planı olmayabilir. Ancak ileride nasıl bir strateji izleyeceğine yönelik herhangi bir planı olsun ya da olmasın, her gencin gelecekte bir yetişkin olarak nasıl bir yaşam tarzına sahip olacaklarına dair bazı beklentilerinin olması doğaldır. Sosyal Öğrenme kuramına göre, bireyin geçmiş yaşantıları sırasında aldığı pekiştireçler geleceğe yönelik beklentilerini büyük ölçüde etkilemektedir.Bu nedenle belli bir alandaki beklentiyi geleceğe yönelik dilek ve arzulardan çok bireyin kendisine yönelik algılan biçimlendirmektedir. Rotter (İ954) gibi sosyal öğrenme kuramları "beklenti" kavramını geçmiş yaşantılara ve benzer alanlardaki deneyimlere dayanarak, gelecekte belli bir alandaki başarı ya da performansa ilişkin düşünceler olarak tanımlamaktadırlar. . Beklentilere ilişkin olarak yapılan araştırmalarda, beklentileri oluşturan değişkenler üzerinde durulmakta, özelikle de başarı beklentisi üzerinde odaklaşılmaktadır. Desteği içten ya da dıştan alma (Rotter, 1975), daha önce geçirilen yaşantılar ve bireyin tutumu (Feather, 1966) gibi bağımsız değişkenlerin beklenti üzerindeki etkileri araştırma konularına örnekler olarak verilebilir. Bir alandaki başarıya da başarısızlığın genelleştirilerek, farklı alanlardaki başarı beklentisini de etkilediği varsayımından hareket edilerek Fibel ve Hale (1978) tarafından geliştirilen bir ölçekle de, bireylerin gelecekteki başarı beklentileri yordanmaya çalışılmaktadır. Öte yandan gelecekteki meslek ya da iş yaşamına yönelik beklentilere ilişkin olarak yapılan araştırmalarda da, önceki başarı ya da başarısızlıkların meslek beklentisini etkilediği gösterilmektedir (Greenhause ve dig., 1983). Bununla birlikte, meslek beklentisi ile daha farklı değişkenlerin ilişkisini gösteren araştırmalarda bulunmaktadır.Bazı araştırmalara göre, kişilerin meslek algıları ile mesleki beklentileri arasında ilişkiler bulunmaktadır (Bourjail, 1984).'Geçirilen üniversite yaşantısının da meslekle ilgili beklentileri etkilediğini gösteren araştırma bulguları mevcuttur (Dalal ve Singh, 1986; Erden, 1990). Üniversite yaşantısının sadece mesleki beklentileri değil, geleceğe yönelik diğer alanlardaki beklentileri de etkilediği öne sürülebilir. Bu süreç içinde yaşanılan başarı ve başarısızlıklar, alınan pekiştireçler, eğitim ortamının niteliği gibi faktörler bireyi etkileyip, üniversiteye yeni başladığı dönemlerdeki beklentilerindeki değişikliklere yol açabilir. Bu konuda Biddle ve arkadaşları (1990) tarafından yapılan bir araştırmada da; geçirilen üniversite yaşantısının, bireyin değerleri ve dünyaya bakış tarzında farklılıklara yol açtığı gösterilmiştir. Yapılan bu araştırmada da, üniversitede geçirilen eğitim sürecinin, gelecekte bazı alanlardaki beklenti düzeylerinde bir değişikliğe yol açıp açmadığı açığa çıkarılmaya çalışılmış, ancak beklentilerin nasıl oluştuğu üzerinde durulmamıştır. Araştırmadan elde edilecek bulguların; üniversitenin farklı bölümlerinin öğrencilerine genellemese de, üniversitede geçirdikleri yılların ve öğrencisi olunan bölümün, gençlerin geleceğe yönelik beklentilerini nasıl etkilediğine ilişkin ipuçları verebileceği umulmaktadır.

Akman, Yasemin, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Meslek, Evlilik ve Geleceğe Yönelik Beklentileri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Ankara, 7, 1992, 125-149, pdf.