Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanında Lisans Öğrenimi Gören Son Sınıf Öğrencilerinin Yeterliklerine İlişkin Öznel Değerlendirmeleri

TEZ

Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanında Lisans Öğrenimi Gören Son Sınıf Öğrencilerinin Yeterliklerine İlişkin Öznel Değerlendirmeleri

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
137538
Sayfa Sayısı
117
Tez Türü
Doktora
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmanın amacı, ülkemizde PDR programlarında okuyan son sınıf öğrencilerinin, meslekî hazırlık yönünden kendilerini ne derece yeterli gördüklerini saptamak ve bu yeterlik düzeylerinin bulundukları üniversite, cinsiyet, mezun olunan lise ve alanı tercih sıralamasına göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. Araştırma, 1996-97 öğretim yılında üniversitelerimizde bulunan 16 tane PDR programına devam etmekte olan son sınıf öğrencilerini kapsamına almış, ancak bulgular ölçeği yanıtlayıp gönderen 10 programdan 308 öğrenciye dayandırılmıştır. Araştırmada veri toplamak üzere PDR meslek alanındaki görevlerden oluşan bir ölçek hazırlanmıştır. 9 alt görev alanında (PDR programlan geliştirme ve uygulama, Psikolojik Danışma, Oryantasyon, öğrencileri tanıma, Bilgi toplama ve yayma, Yerleştirme, Araştırma ve Değerlendirme, Müşavirlik, Çevre ve Veli ile İlişkiler) yazılan 68 görev ifadesinden oluşan ölçek, öğrencilerin her bir madde yönünden ne derece yeterli olduklarını belirtmelerine olanak veren 51i dereceleme ölçeği (Hiç - Az - Orta - Oldukça - Çok) olarak oluşturulmuştur, ölçek hazırlandıktan sonra uzman görüşleri ve ön denemelerle geliştirilmiş, ayrıca güvenirlik analizi (Cronbach Alfa) ve faktör analizine tabi tutulmuş ve tatmin edici değerler elde edilmiştir. Veriler üzerinde varyans analizi, "t" testi ve korelasyon teknikleri ile istatistiki çözümlemeler yapılmış ve en az.05 önem düzeyi belirlenmiştir. Elde edilen bulgular, ülkemizde PDR alanında lisans eğitimini bitirme aşamasına gelmiş son sınıf öğrencilerinin, meslekî yeterlik yönünden kendilerini "ortanın biraz üstünde yeterli" olarak gördüklerini ortaya koymuştur, öğrencilerin kendilerini yeterli gördükleri alt görev alanları açısından anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Buna göre, "bilgi yerme" ve "oryantasyon", gibi daha az uzmanlık gerektiren görevlerde kendilerini daha yeterli bulurlarken; "psikolojik danışma" gibi alandaki kritik önemi olan görevlerde kendilerini "daha az yeterli" bulmaktadırlar. öğrencilerin mesleki yeterlilikleri cinsiyet, üniversite ve mezun olunan lise türü yönünden anlamlı bir fark ortaya koyarken, bu alanı tercih sıralamasına göre fark göstermemiştir. Cinsiyet açısından, ölçeğin tümünde öğrencilerin yeterlik düzeyi açısından erkekler lehine bir fark görülmekte, ancak bazı konu alanı ve maddelerde algılanan yeterlikler cinsiyete göre farklılık göstermektedir. Üniversiteler açısından genel bir sonuç olarak Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri, diğerlerine kıyasla kendilerini "en düşük"; Uludağ Üniversitesi öğrencileri "en yüksek" düzeyde yeterli görmektedirler. Lise türü açısından meslek lisesi öğrencileri, Genel Lise ve Anadolu Lisesi ile özel Lise öğrencilerine göre kendilerini daha yeterli olarak algılamaktadır, öğrencilerin üniversiteyi tercihte PDR alanını tercih sırasına göre yeterlik düzeyleri arasında, genel bir sonuç olarak, anlamlı bir fark görülmemiştir. Elde edilen bulgular, bu alanda programların incelenip geliştirilmesinin önemine ve bu alandaki öğrencilerin yetişme koşullarının niteliğinin yükseltilmesinin gereğine bir kez daha dikkat çekmektedir.

Poyraz, Alper, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanında Lisans Öğrenimi Gören Son Sınıf Öğrencilerinin Yeterliklerine İlişkin Öznel Değerlendirmeleri, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2000, Doktora.